Tz’ib’b’al-paxtib’al tz’ib’ab’il (Escritura-expresión escrita)

==Tzatz’ib’an elta chajtil yilji b’ajtil ixk’ulaji ma huji junok tas tz’alnaxi, ma junok tas tzakomon na’an elta tzab’o’ani ichokam to ix huji==
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj enseñando.png|right|110px]] 
''Describe los escenarios de un relato sobre un hecho real o imaginario.''
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|105px]]
To tzil elta juntzanh b’i’al ma tz’alani chajtil yilji, yik skolwaj het’ hatz’ib’an elta sb’i mach wan sk’ulan junok tas t’a jun wan awtan chi’.
 
'''Tzalan eli tas yaj jun howal, sk’ulaji yet’ sb’onab’il jun ik’ti’ tzawtej tik.'''
 
Wach’say jakxo winh hak’ayb’umal. 

'''Nok’ chich yet’ nok’ choj''' 

Ha nok’ chich chi’, wan sb’ey ek’ nok’ kaltak te’, yo ixk’och nok’ Choj chi’; haxo nok’ chich chi’ ixpechchaji, xututi sb’at nok’ spechan nok’ Choj chi’; haxo t’a skaltak juntzanh anh anhk’ultak ixsk’ub’ej sb’a nok’, ix ek’ k’elk’on nok’ Choj chi’,

malaj nok’. Ix elta nok’ junixo, ixchapechchajxi nok’, ixyamchaj nok’ chich chi’ ix chichaj b’at nok’; tikni aykan nok’ yune’ , haxo chi’ wal yok’kan nok’ yune’ chi’, haxo nok’ choj chi’ ix b’at ilan elta nok’ yune’ chi’, tikni ha nok’ b’alam ixkot yowal, haxo chi ix yak’an howal nok’ xchawanhil, haxo nok’ Choj chi’ maj tzak’wanlaj nok’ t’a nok’ b’alam, yo ixchamkan nok’ Choj chi’. 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(147).png|center|450px]]
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|105px]]
Slajwi kotz’ib’an juntik kok’anb’anek, ma skona’anek, tastak ixhuji chi’ Kik’ek elta yechel nok’ tik.	

*¿Jantak yaj yowal nok’? 
*¿Tas yutej junok skolan sb’a? 
*¿Ixyal yuj nok’ mato ma’ay? 
*'''¿Tas ixajkan nok’?'''
 
'''Ha t’a jun tik, stz’ib’alil yunetak makanh tz’ib’, yik spak juntzanh sk’anb’aj t’a heb’ unin, yik wach’ syil el heb’ tato ay ixkan t’a sjolom heb’, snab’en heb’. Ichok jun ch’oxnab’il tik:''' 

'''Tzatz’ib’ej yune’ nab’en tas spak juntzanh tik tzak’a.'''
<poem>
¿Tas k’uhal tz’ek’ t’a hab’il te wah’ tzab’i...? 
Jun sk’inh hinchonhab’ te wach’ swila’... 
Tzinh nib’ej ha juntik tz’ek’i... 
Hanhej ton ha juntzanh tik tz’ek’ yol b’aj tzinkuywi... 
T’a yamak’il b’aj tzonhkuywi, tzonh tajni yet’ juntzanh...
 
Skob’o komolanhil t’a b’aj tzonh kuywi ixtik... 
</poem>
'''Ha t’a yol jun wake’ k’uhal tik, aywal jun te niwan yelk’ochi...'''
 
*Skona’a skotz’ib’ani, slab’ub’al syal elk’och jun ik’ti’, yab’xub’al junok tas ma yik’ti’al sk’inal junok anima. 
*'''Skotz’ib’an ik’ti’ tz’ib’nab’en.'''
<poem>
Wal sjaw tziknaj k’u.
 
Ha t’a jun k’uhal, 
Ixtixnaj hinwayanh, 
Ixwilani, sjak’al sjaw k’u, 
T’a yol chonhab’. 

T’a jun k’u chi’, ixwab’ani 
Tzisjak’al yok’ nok’ k’a’aw, chinchiw, 
Ixinna’ankoti to k’achanil k’inal ayonh. 
Ixink’ewanh ixhin’elta linhan t’a sti pat, 
wal ik’ Ixb’at hinyichanh, ma’aj hub’ yek’ nok’ much, 
Wal k’e tab’, yok’ kaxlanh, tz’awaj anima, 
Ixin em k’ojan ix’ok’ xil wanh, ixin na’an kot ix hinnun to chamnakxo ix. 
</poem>
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj enseñando.png|right|110px]]
Tz’ib’aj junok pak’ tz’ib’, spukchaj el yab’ixal, t’a heb’ snib’ej tz’awtani, ichok sb’at t’a ch’anh yik ab’ix, ma
yik skojtakej el hab’ix, tastak tzuji.
Puchal stz’ib’al jun ch’anh alum ab’ix.