Cambios

Busca en cnbGuatemala con Google

sin resumen de edición
Línea 1: Línea 1: −
{{DISPLAYTITLE:TZUK’TI’ LOLONEL~PAXTI’ Expresión oral}}
+
{{Navegador DIGEBI 7 sub}}
 +
{{DISPLAYTITLE:Tzuk’ti’ lolonel~paxti’ Expresión oral}}
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(13).png|right|200px]]
 
__TOC__
 
__TOC__
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj carátula.png|center|400px]]
+
<div style="clear:both"></div>
==Tastak tz’elk’och sb’o’i:==
+
==Tastak tz’elk’och sb’o’i==
    
#Sek tzk’ay heb’ kotak ix yet’ kotak winak unin yab’an slolonel~spaxtib’al.  
 
#Sek tzk’ay heb’ kotak ix yet’ kotak winak unin yab’an slolonel~spaxtib’al.  
 
#Sek te jalan tz’aj heb’ kotak ix unin yet’ heb’ kotak winak unin sloloni~spaxtini t’a koti’ chuj.
 
#Sek te jalan tz’aj heb’ kotak ix unin yet’ heb’ kotak winak unin sloloni~spaxtini t’a koti’ chuj.
   −
  −
==Lolonel~Paxti’.==
   
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj enseñando.png|right|110px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj enseñando.png|right|110px]]
Diálogos.  
+
''Diálogos.''
    
Yowalil skok’an lolonel yik skok’uman kob’a.  
 
Yowalil skok’an lolonel yik skok’uman kob’a.  
Línea 44: Línea 44:  
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(15).png|center|325px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(15).png|center|325px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|110px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|110px]]
'''WACH’ YIK SKALLAJ KAB’ JUNOK TAS SKONA’A'''  
+
'''Wach’ yik skallaj kab’ junok tas skona’a'''  
    
Kawtejek juntzanh, ik’ti’ ay t’a yalanh tik, tas syala skalub’tanhanek b’i’an.
 
Kawtejek juntzanh, ik’ti’ ay t’a yalanh tik, tas syala skalub’tanhanek b’i’an.
   −
==Numan tz’aj hab’an jantak junttzanh yib’uchaj yiknab’il.==
+
==Numan tz’aj hab’an jantak junttzanh yib’uchaj yiknab’il==
+
''Escucha atenta. Normas básicas.''
Escucha atenta. Normas básicas.  
      
Cham skab’ek juntzan, jantak juntzanh yiknab’il, skokuyu’, ma kok’ayb’ej t’a yol b’aj tzonhkuywi. Ma jantak juntzanh wach’ilal ch’ox winh kok’ayb’umal~kikuymal t’ayonh; jantak icha syal kok’ayb’an t’a yol kuynub’ b’aj tzonhkuywi tik, icha pax juntzanhxo skok’ayb’ej t’a b’aj ay kopat, ma juntzanh skoyikej t’a komam konun.  
 
Cham skab’ek juntzan, jantak juntzanh yiknab’il, skokuyu’, ma kok’ayb’ej t’a yol b’aj tzonhkuywi. Ma jantak juntzanh wach’ilal ch’ox winh kok’ayb’umal~kikuymal t’ayonh; jantak icha syal kok’ayb’an t’a yol kuynub’ b’aj tzonhkuywi tik, icha pax juntzanhxo skok’ayb’ej t’a b’aj ay kopat, ma juntzanh skoyikej t’a komam konun.  
Línea 57: Línea 56:     
Ta junxo yiknab’il syal kokuyani, ichok jantak sk’a’el winh tzonh kuyani, maxyallaj pax kokomon yamani, yujto ha sk’an winh yik sch’ox winh kila’ tastak skok’ayb’ej; hanhej b’i’an, ta ha juntzanh jantak skok’a’el yik b’aj skomesa’ skosik’a, yik wach’okab’i skak’ixkan b’aj ayek’i, yik skoch’oxo sik’ik’i kaj ta’ yol kopat.
 
Ta junxo yiknab’il syal kokuyani, ichok jantak sk’a’el winh tzonh kuyani, maxyallaj pax kokomon yamani, yujto ha sk’an winh yik sch’ox winh kila’ tastak skok’ayb’ej; hanhej b’i’an, ta ha juntzanh jantak skok’a’el yik b’aj skomesa’ skosik’a, yik wach’okab’i skak’ixkan b’aj ayek’i, yik skoch’oxo sik’ik’i kaj ta’ yol kopat.
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|95px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|105px]]
 
'''Nok’ chich yet’ nok’ choj'''  
 
'''Nok’ chich yet’ nok’ choj'''  
   Línea 70: Línea 69:  
   
 
   
 
Wotz’an ek’ nok’ k’ultakil chej chi’, ix yilan elta nok’, wan sk’och kotkotan jun nok’ Telchoj chi’ t’a nok’, yo ixkot hurnaj nok’, wal sjelanil sb’ey nok’ maj yamchajlaj nok’; junxo haxo nok’ ixch’ox elta sb’a, t’a nok’ b’alam, yo ix k’e b’uk’naj nok’ yib’anh nok’ ix chi’an b’at nok’ nok’ ixcham nok’, haxo nok’ yune’ aykani, niwakiltak wal nok’ yune’ chi’ yo ix chichajxi b’at nok’ yuj nok’ B’alam chi’.
 
Wotz’an ek’ nok’ k’ultakil chej chi’, ix yilan elta nok’, wan sk’och kotkotan jun nok’ Telchoj chi’ t’a nok’, yo ixkot hurnaj nok’, wal sjelanil sb’ey nok’ maj yamchajlaj nok’; junxo haxo nok’ ixch’ox elta sb’a, t’a nok’ b’alam, yo ix k’e b’uk’naj nok’ yib’anh nok’ ix chi’an b’at nok’ nok’ ixcham nok’, haxo nok’ yune’ aykani, niwakiltak wal nok’ yune’ chi’ yo ix chichajxi b’at nok’ yuj nok’ B’alam chi’.
 
+
<div style="clear:both"></div>
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(18).png|center|400px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(18).png|center|400px]]
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj enseñando.png|right|95px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj enseñando.png|right|105px]]
 
'''Nok’ Chich yet’ nok’ Mam K’ultakil chej.'''
 
'''Nok’ Chich yet’ nok’ Mam K’ultakil chej.'''
 
   
 
   
Línea 83: Línea 82:  
Olinb’o’ ta to b’at hik’ junokxo tz’umal b’alam xchi hab’ winh Komam chi’.  
 
Olinb’o’ ta to b’at hik’ junokxo tz’umal b’alam xchi hab’ winh Komam chi’.  
 
Sb’at hab’xi nok’ sk’och hab’xi nok’ yib’anh jun k’en k’e’en, yoch hab’ k’elan nok’ yalanh k’e’en ; nhilan hab’ elta nok’ b’alam chi’, sk’e’ hab’ k’elnaj nok’.- Manh hexxiwok, ha’in tzinjawi, tío-Mam Chich hin xchi hab’ nok’. Machex tzenib’ej tzexinjoxo’ xchi hab´ nok’ sk’och nok’. Aaaa, malaj mach, ha’achtik, to te puch winak hach.  
 
Sb’at hab’xi nok’ sk’och hab’xi nok’ yib’anh jun k’en k’e’en, yoch hab’ k’elan nok’ yalanh k’e’en ; nhilan hab’ elta nok’ b’alam chi’, sk’e’ hab’ k’elnaj nok’.- Manh hexxiwok, ha’in tzinjawi, tío-Mam Chich hin xchi hab’ nok’. Machex tzenib’ej tzexinjoxo’ xchi hab´ nok’ sk’och nok’. Aaaa, malaj mach, ha’achtik, to te puch winak hach.  
 
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(20).png|right|280px]]
 
*Ma’ay hombre to ha’in tik, to kaw te wojtak hinjoxwaji, xchi hab’ nok’. Tzinjoxchaj ha’in tik, xchi hab’ jun nok’. Tzek’chaj~sjalxi och sk’ol nok’ t’a jun te’ te’, sayan hab’ jun ste’ nok’ chich yet’nhej yipal hab’ wal spajb’il hab’ yak’an nok’; yilan hab’ nok’ nanhalxo chi’, to wan yik’an nok’, sb’at hab’ nok’ elelal.  
 
*Ma’ay hombre to ha’in tik, to kaw te wojtak hinjoxwaji, xchi hab’ nok’. Tzinjoxchaj ha’in tik, xchi hab’ jun nok’. Tzek’chaj~sjalxi och sk’ol nok’ t’a jun te’ te’, sayan hab’ jun ste’ nok’ chich yet’nhej yipal hab’ wal spajb’il hab’ yak’an nok’; yilan hab’ nok’ nanhalxo chi’, to wan yik’an nok’, sb’at hab’ nok’ elelal.  
 
Xcham nok,’ patz’anh hab’ nok’ chich chi nok’, sk’ochab’xi nok’ t’a winh komam chi’.- Ini tik mamin xchi hab’ nok’.- Olin b’oxok hach’an, tato b’at hik’ junok tz’umal Ostok, xchi hab’ winh komam chi’. Ixta kab’i’, xchi hab’xi nok’. Skotxi nok’ b’i’an.  
 
Xcham nok,’ patz’anh hab’ nok’ chich chi nok’, sk’ochab’xi nok’ t’a winh komam chi’.- Ini tik mamin xchi hab’ nok’.- Olin b’oxok hach’an, tato b’at hik’ junok tz’umal Ostok, xchi hab’ winh komam chi’. Ixta kab’i’, xchi hab’xi nok’. Skotxi nok’ b’i’an.  
Línea 90: Línea 89:  
hab’ nok’ sb’at hab’xi nok’, sk’och hab’xi nok’ chon tzun te’ yib’ te’, yik’anxi ek’ k’en ch’akab’ chi’ nok’ t’a jun winh k’atzitzwum chi’. Sk’och hab’xi nok’ t’a winh komam chi’.
 
hab’ nok’ sb’at hab’xi nok’, sk’och hab’xi nok’ chon tzun te’ yib’ te’, yik’anxi ek’ k’en ch’akab’ chi’ nok’ t’a jun winh k’atzitzwum chi’. Sk’och hab’xi nok’ t’a winh komam chi’.
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(20).png|center|280px]]
+
 
    
xchi hab’ nok’ sb’at hab’xi nok’, sk’och hab’xi nok’ chon tzun te’ yib’ te’, yik’anxi ek’ k’en ch’akab’ chi’ nok’ t’a jun winh k’atzitzwum chi’. Sk’och hab’xi nok’ t’a winh komam chi’. Haxo yalan winh. Ha’achtik kaw te puch winak hach, sb’at hab’ yub’naj winh t’a nok’ stok’an hab’ chikin nok’ winh, syuman hab’ nok’ winh. Yujchi toktok yajkan xchikin nok’ tikne’ik.
 
xchi hab’ nok’ sb’at hab’xi nok’, sk’och hab’xi nok’ chon tzun te’ yib’ te’, yik’anxi ek’ k’en ch’akab’ chi’ nok’ t’a jun winh k’atzitzwum chi’. Sk’och hab’xi nok’ t’a winh komam chi’. Haxo yalan winh. Ha’achtik kaw te puch winak hach, sb’at hab’ yub’naj winh t’a nok’ stok’an hab’ chikin nok’ winh, syuman hab’ nok’ winh. Yujchi toktok yajkan xchikin nok’ tikne’ik.
Línea 98: Línea 97:  
   
 
   
 
Ay oxwanh heb’ winh unin, haxo yalan ix chichim, b’ajtil b’at kosatkan juntzanh unin tik, malaj swa’el heb’ xchi hab’ ix. Ixik b’at satkan heb’ t’a kaltak te’. Ixb’at hab’ winh icham chi’, ix b’at satankan heb’ winh winh. Sk’och hab’ heb’ winh t’a najat, yik’an b’at ixim sat ixim heb’ winh, iniwal tzonhyutej winh komam tik, xchi hab’ heb’ winh.
 
Ay oxwanh heb’ winh unin, haxo yalan ix chichim, b’ajtil b’at kosatkan juntzanh unin tik, malaj swa’el heb’ xchi hab’ ix. Ixik b’at satkan heb’ t’a kaltak te’. Ixb’at hab’ winh icham chi’, ix b’at satankan heb’ winh winh. Sk’och hab’ heb’ winh t’a najat, yik’an b’at ixim sat ixim heb’ winh, iniwal tzonhyutej winh komam tik, xchi hab’ heb’ winh.
+
<div style="clear:both"></div>
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(21).png|center|300px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(21).png|center|300px]]
   Línea 107: Línea 106:  
:Junxo haxo ix chichim chi ixb’at satan kan heb’ winh, haxo smachit heb’ winh yik’a, haxo te te’ st’oskan heb’ winh sb’at heb’ winh yet’ ix, satb’at heb’ winh jun elnhej; sk’e’ hab’ jun winh chon jun te te’ yilan hab’ b’at jun chonhab’ heb’ winh, yawaj heb’ winh, malaj mach stak’wi, sb’at hab’ heb’ winh, sk’och heb’ winh t’a jun chonhab’ sk’anan yet’ul heb’ winh, haxo hab’ yol k’en ika waykan heb’ winh, haxo t’a ak’walil yab’an heb’ winh woch’ol woch’ol xchi hab’ jun kokjolom, k’e’ hab’ chennaj yib’anh sjaj jun winh yoch hab’ lokohax winh yu’uj, tikni skan hab’i, sk’e’ hab’ winh k’ab’ jun te te’. kalxi ta an xchi hab’ winh tzatob’ syumk’e b’a t’a sk’ab’ jun te te’ chi’ majxo yamchaj laj winh yu’uj. Haxo hab’ jun nok’ k’ultakil chej ek’ ik’an t’a winh skolchaj kan winh b’i’an.
 
:Junxo haxo ix chichim chi ixb’at satan kan heb’ winh, haxo smachit heb’ winh yik’a, haxo te te’ st’oskan heb’ winh sb’at heb’ winh yet’ ix, satb’at heb’ winh jun elnhej; sk’e’ hab’ jun winh chon jun te te’ yilan hab’ b’at jun chonhab’ heb’ winh, yawaj heb’ winh, malaj mach stak’wi, sb’at hab’ heb’ winh, sk’och heb’ winh t’a jun chonhab’ sk’anan yet’ul heb’ winh, haxo hab’ yol k’en ika waykan heb’ winh, haxo t’a ak’walil yab’an heb’ winh woch’ol woch’ol xchi hab’ jun kokjolom, k’e’ hab’ chennaj yib’anh sjaj jun winh yoch hab’ lokohax winh yu’uj, tikni skan hab’i, sk’e’ hab’ winh k’ab’ jun te te’. kalxi ta an xchi hab’ winh tzatob’ syumk’e b’a t’a sk’ab’ jun te te’ chi’ majxo yamchaj laj winh yu’uj. Haxo hab’ jun nok’ k’ultakil chej ek’ ik’an t’a winh skolchaj kan winh b’i’an.
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|95px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|105px]]
 
Wach’okab’i, skob’o’ komolanhil, skik’ti’anek tastak, tastak sk’ulej heb’ kok’ab’ kok, ma tastak skok’ulej junjun honh, skolwaj och winh tzonh kuyan ket’ok.
 
Wach’okab’i, skob’o’ komolanhil, skik’ti’anek tastak, tastak sk’ulej heb’ kok’ab’ kok, ma tastak skok’ulej junjun honh, skolwaj och winh tzonh kuyan ket’ok.
   Línea 113: Línea 112:  
Chatak wanh tzonh aji, skalanek junok ik’ti’ kojtak, ma junokxo skab’ yalji~yalxi.  
 
Chatak wanh tzonh aji, skalanek junok ik’ti’ kojtak, ma junokxo skab’ yalji~yalxi.  
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|95px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|105px]]
 
Tzak’anb’ej jantak ik’ti’ yojtak winh hamam, ma winh huk’tak, tzal hik’ti’an yab’ heb’ het uninal, t’a yol hakuynub’.  
 
Tzak’anb’ej jantak ik’ti’ yojtak winh hamam, ma winh huk’tak, tzal hik’ti’an yab’ heb’ het uninal, t’a yol hakuynub’.  
   Línea 124: Línea 123:  
Ha junok mach max yuji sloloni, stak’ tonhej stz’ib’ej em tas sna’ chi’ ma snib’ej chi’.
 
Ha junok mach max yuji sloloni, stak’ tonhej stz’ib’ej em tas sna’ chi’ ma snib’ej chi’.
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj hombre y mujer.png|right|95px]]
   
'''Numan tz’aj hab’an jantak juntzanh yib’uchaj yiknab’il'''  
 
'''Numan tz’aj hab’an jantak juntzanh yib’uchaj yiknab’il'''  
    
Cham skab’ek jantak juntzanh yiknab’il, skokuyani, ma kok’ayb’ej t’a yol kokuynub’. Ma jantak juntzanh wach’ilal, sch’ox winh kok’ayb’umal~kikuymal t’ayonh; jantak icha syal kok’ayb’an t’a yol kokuynub’ tik, icha pax juntzanhxo skok’ayb’ej t’a b’aj ay kopat, ma juntzanh skoyikej t’a komam komun.
 
Cham skab’ek jantak juntzanh yiknab’il, skokuyani, ma kok’ayb’ej t’a yol kokuynub’. Ma jantak juntzanh wach’ilal, sch’ox winh kok’ayb’umal~kikuymal t’ayonh; jantak icha syal kok’ayb’an t’a yol kokuynub’ tik, icha pax juntzanhxo skok’ayb’ej t’a b’aj ay kopat, ma juntzanh skoyikej t’a komam komun.
   −
<div style="clear:both; width:50%; margin:1em auto 1em auto;"><ul>  
+
<center>
<li style="display: inline-block;"> [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(24.1).png|left|250px]] </li>
+
<gallery widths=200px heights=200px>
<li style="display: inline-block;"> [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(24.2).png|right|250px]] </li>
+
Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(24.1).png
</ul></div>
+
Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(24.2).png
 +
</gallery>
 +
</center>
    
'''Kilek jantak juntzanh yiknab’il tik:'''  
 
'''Kilek jantak juntzanh yiknab’il tik:'''  
Línea 149: Línea 149:     
==Ja’oj k’ab’il k’anb’oj k’olal==
 
==Ja’oj k’ab’il k’anb’oj k’olal==
+
''Formas de saludo''
Formas de saludo  
      
Ha jun k’anb’oj k’o’ol, te niwan yelk’ochi, ichok ha yik tzonh k’ewan t’a k’inhiba’lil, yowalil ay kok’anb’oj k’ol t’a winh tzonh kuyani, t’a ket uninal, ma pax t’a anima yoltak b’e, yuj to ha juntik wach’ koch’ox el wach’ b’eyb’al t’a yichan juntzanhxo anima.
 
Ha jun k’anb’oj k’o’ol, te niwan yelk’ochi, ichok ha yik tzonh k’ewan t’a k’inhiba’lil, yowalil ay kok’anb’oj k’ol t’a winh tzonh kuyani, t’a ket uninal, ma pax t’a anima yoltak b’e, yuj to ha juntik wach’ koch’ox el wach’ b’eyb’al t’a yichan juntzanhxo anima.
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(25).png|center|225px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj p(25).png|center|225px]]
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj enseñando.png|right|75px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Chuj enseñando.png|right|110px]]
 
Wach’okab’ skolwaj och heb’ kuk’tak kanab’, yik syal heb’ kab’i’ tastak juntzanh, sjak’oj k’ab’ yak’ heb’ komam kicham t’a pekti yib’anh k’inal, kolajb’itan jantak juntzanh, syak’ anima tikne’ik.
 
Wach’okab’ skolwaj och heb’ kuk’tak kanab’, yik syal heb’ kab’i’ tastak juntzanh, sjak’oj k’ab’ yak’ heb’ komam kicham t’a pekti yib’anh k’inal, kolajb’itan jantak juntzanh, syak’ anima tikne’ik.
 
   
 
   
 
*T’a k’inhb’alil skala’–Kolan am ach k’inhib’i.  
 
*T’a k’inhb’alil skala’–Kolan am ach k’inhib’i.  
 
*T’a yemk’u’alil– Kolan am ix’emk’u t’ayach.  
 
*T’a yemk’u’alil– Kolan am ix’emk’u t’ayach.  
*T’a k’ik’b’alil– Kolan ma wach’okab’ tz’ek’ ak’wal, t’ayach.  
+
*T’a k’ik’b’alil– Kolan ma wach’okab’ tz’ek’ ak’wal, t’ayach.
 
  −
==Snachaj el hu’uj, tzak’an yik jantak yoklemal chekchaj tzak’ulej.==
     −
Comprende y sigue instrucciones orales.
+
==Snachaj el hu’uj, tzak’an yik jantak yoklemal chekchaj tzak’ulej==
 +
''Comprende y sigue instrucciones orales.''
 
   
 
   
 
T’a junxo makanh munlajel tik, tzonh munlaj och yet’ heb’ unin, ichok t’a b’ajtil, skochek yik’k’eta yu’um~yunh heb’, skochekan sjak yum heb’ chi’; ma ichok kalan paxi, tas sb’isul pak’anhil b’aj skochek sjak heb’,  
 
T’a junxo makanh munlajel tik, tzonh munlaj och yet’ heb’ unin, ichok t’a b’ajtil, skochek yik’k’eta yu’um~yunh heb’, skochekan sjak yum heb’ chi’; ma ichok kalan paxi, tas sb’isul pak’anhil b’aj skochek sjak heb’,  
Línea 176: Línea 174:  
*Tz’ib’ej elta yechel jun yune’ chonhab’ t’a yol hu’um.
 
*Tz’ib’ej elta yechel jun yune’ chonhab’ t’a yol hu’um.
   −
[[Categoría:Comunicación y Lenguaje]][[Categoría:Educación Bilingüe]]
+
[[Categoría:Comunicación y Lenguaje]][[Categoría:Educación Bilingüe]][[Category:Book:Nuestro_idioma_en_la_escuela_-_chuj]]
30 170

ediciones