CNB

Cambios

Busca en cnbGuatemala con Google

Nuestro idioma en la escuela/Q'eqchi'/Reconocimiento y sensibilización gramatical (editar)

Revisión del 23:40 7 dic 2017

6054 bytes añadidos ,  hace 6 años
sin resumen de edición
Línea 529: Línea 529:  
matk’ek. Wan len jun li b’e yookin wi’ chi xik, raasa naq xinwulak ab’an sa’ xraq’ik li b’e
 
matk’ek. Wan len jun li b’e yookin wi’ chi xik, raasa naq xinwulak ab’an sa’ xraq’ik li b’e
 
wan jun li nima’ ab’an maak’a’ b’ar tatnume’q re.
 
wan jun li nima’ ab’an maak’a’ b’ar tatnume’q re.
 +
 +
Naab’aleb’ li poyanam chi xk’atq, wankeb’ li yookeb’ chi numsiik b’aan tz’i’ ut
 +
wankeb’ yookeb’ chi xik sa’ jukub’, ab’an laa’at ink’a’ nakine’xk’am, ut xinwaj raj numsik
 +
ab’an ink’a’ pe’ninaw.
 +
Jwal xinlub’ chaq chi xaqam maani nak’amok we, toj reetal xk’ulun jun li winq ut xye
 +
we, k’a’ ru aawajom arin, ma xak’e ta b’i’ chaq xwa lintz’i’, ma xak’uleb’ ta b’i’ li walal
 +
ink’ajol.
 +
Ayu sutq’in toj reetal naq taab’eeresi ut taach’oolani li chi xjunil li na’leb’ a’in. Jultikaq
 +
aawe naq tento taak’eheb’ chi wa’ak wi ink’a’ arin tatkanaaq ut maak’a’aq ani
 +
tk’amoq aawe.
 +
Xinsutq’i chaq laa’in ut naab’al tz’aqal li xiik’ sa’ b’e jo’kan naq jwal xinb’ay, ab’an
 +
yookin aj wi’ chi lub’k, naq xik’ajk wi chik.
 +
K’a’ ta wi’ ru ninmatk’e, b’ar ta wi’ xinwulak… jo’ka’in yo chi seeraq’ik rik’ineb’ li kok’al.
 +
Ab’an kiwan jun po tana chik, sa’ eb’ li kutan a’an jwal kixraheb’ li xul ut naxb’oqeb’
 +
chi wa’ak li poyanam, ab’an maani naraj xik xb’aan naq jwal nake’xiwak.
 +
Saachamb’il xch’ooleb’ li xkok’al naq kit’anli wi chik ut sa’ xxaqam kikam sa’ yaal…
 +
 +
{|style="width:100%;"
 +
|style="border:solid 2px; border-color:#ff1493; background-color:#ffc0cb; border-radius:10px; margin:2% auto 3% auto; width: 85%; padding-left:5px;"| Xk’anjel laj k’utunel:
 +
 +
Tento xb’eeresinkil li k’anjel napatz’man qe, re naq tqil chi tz’aqal reeru li na’leb’ junjunq.
 +
 +
Qilaq wi chik li seeraq’ ut qakotob’aq rix chi xjunil li k’ab’a’ej.
 +
 +
Chi rix a’an qayiib’aaq junaq li k’aaxukuut b’ar wi’ tqatusub’eb’ ru li k’ab’a’ej, a’yaal tana b’ar wan li xxe’oksiman sa’ li seeraq’.
 +
| [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' mujer.png|right|110px]]
 +
|}
 +
 +
'''Xk’utb’al li kaaxukuut:'''
 +
 +
junelik eechaninb'ileb
 +
 +
Maajunwa nake'eechanimank
 +
 +
ink'a' najala li xxe'el
 +
 +
naxtiqi rib'
 +
 +
wiib' xe'el ut wiib' xyaalalil
 +
 +
wiib' xe'el ab'an jun aj wi' xyaalalil
 +
 +
ak re xk'ab'a'ejinkil poyanam, xul, ut k'a' re ru
 +
 +
naxk'ab'a'eji junaqik eb' li xul, poyanam ut k'a' re ru
 +
 +
xsum rib'
 +
 +
naxtz'aqob'resi li na'leb'
 +
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' mujer.png|right|110px]]
 +
Xk’anjel laj k’utunel. Aajel ru naq li tzolom ch’olaaq chi ru chan ru xb’eeresinkil li xpaayil junjunq li k’ab’a’ej xb’aan naq jwal aajel ru naq tixnaw chan ru naq k’uub’k’u li raatinob’aal.
 +
 +
Aajel aj wi’ ru xb’eeresinkil li k’anjel chi rix li eechanink k’ab’a’ej re naq tixnaw jo’ q’e troksi li eechanink rik’in xna’ tz’iib’ ut jo’ q’e rik’in xyaab’ tz’iib’.
 +
 +
Naru aj wi’ xyaab’asinkil naab’al li k’ab’a’ej jo’ ut xyeeb’aleb’ re naq te’xtusub’ ru sa’ li kaaxukuut li ak xb’eeresiman chaq. Naru naqoksi eb’ li aatin a’in malaj jalan chik.
 +
 +
{|style="width:80%; font-size:11px"
 +
|-
 +
|style="width:25%;"|
 +
Meex
 +
 +
Ak’ waj
 +
 +
Choxa
 +
|style="width:25%;"|
 +
Mar
 +
 +
kenq’
 +
 +
saqi mis
 +
|style="width:25%;"|
 +
qamama’ qixa’an
 +
 +
Kob’an
 +
 +
chi rub’el
 +
|style="width:25%;"|
 +
raxtul
 +
 +
ru’uj uq’
 +
 +
rax kenq’
 +
|}
 +
 +
Wankeb’ li aatin nake’k’anjelak cho’q re xjultikankil chi xjunil li b’aanuhem naqab’eeresi malaj naqab’aanu, Ch’ool aatin xk’ab’a’eb’.
 +
 +
{|style="width:80%; font-size:11px"
 +
|-valign="top"
 +
|style="width:33%;"|
 +
Qilaq:
 +
 +
B’atz’unk
 +
 +
Tzolok
 +
 +
Tz’iib’ak
 +
 +
Pisk’ok
 +
|style="width:34%;"|
 +
ilok
 +
 +
kiik’
 +
 +
ob’enak
 +
 +
tz’uub’uk
 +
|style="width:33%;"|
 +
wa’ak
 +
 +
aanilak
 +
 +
wark
 +
 +
q’alunk
 +
|}
 +
 +
Eb’ li ch’ool aatin a’in, naru naxb’eeresi jalanjalanq chi poyanam jo’kan naq ak wan aj wi’ li k’aj aatin nayehok re ani nab’eeresink re, a’yaal li xpoyanamil. Naq nake’b’atz’unleman li ch’ool aatin aran nak’utun.
 +
 +
Qilaq junaq xk’utb’al
 +
 +
'''Sa’ junesal'''
 +
<div style="width:50%;">
 +
<div style="width:50%; float:left; font-size:11px;">
 +
Xb’een poyanam
 +
 +
Xkab’ poyanam
 +
 +
Rox poyanam
 +
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right; font-size:11px;">
 +
nakinb’atz’unk
 +
 +
nakatb’atz’unk
 +
 +
nab’atz’unk
 +
</div>
 +
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
 +
'''Sa’ naab’alil'''
 +
<div style="width:50%;">
 +
<div style="width:50%; float:left; font-size:11px;">
 +
Xb’een poyanam
 +
 +
Xkab’ poyanam
 +
 +
Rox poyanam
 +
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right; font-size:11px;">
 +
nakoob’atz’unk
 +
 +
nakexb’atz’unk
 +
 +
nake’b’atz’unk
 +
</div>
 +
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
 +
Ak hoonalil wi’ xb’eeresinkil li junjunq chi ch’ool aatin.
 +
 +
{|style="width:80%; font-size:11px"
 +
|-valign="top"
 +
|style="width:33%;"|
 +
Ak xnume’ xb’eeresinkil
 +
 +
Xinwar
 +
 +
Xatwar
 +
 +
Xwar
 +
 +
Xoowar
 +
 +
Xexwar
 +
 +
Xe’war
 +
|style="width:34%;"|
 +
Yo chi xb’eeresimank
 +
 +
Nakinwar
 +
 +
Nakatwar
 +
 +
Nawar
 +
 +
Nakoowar
 +
 +
Nakexwar
 +
 +
Nake’war
 +
|style="width:33%;"|
 +
Toj maji na b’eeresimank
 +
 +
Tinwarq
 +
 +
Tatwarq
 +
 +
Twarq
 +
 +
Toowarq
 +
 +
Texwarq
 +
 +
Te’warq
 +
|}
 +
 +
Li hoonalil junjunq nab’eeresiman a’yaal jo’q’e xb’eeresinkil li ch’ool aatin junjunq, li k’aj aatin nak’utb’esink re li ak xnume’ xhoonalil a’an li X, li k’aj aatin nak’utb’esink re naq yo xb’eeresinkil a’an li nak ut cho’q re li toj maji’ na’beeresiman a’an li t-q.
 +
 +
'''Ani nab’eeresink re li ch’ool aatin, ut chan ru xnawb’al jo’q’e xb’eeresinkil'''
 +
 +
Qilaq.
 +
 +
Naq nab’atz’unleman li ch’ool aatin junjunq wan xhoonalil, poyanamil ut xxe’el li aatin, qilaq:
 +
 +
Nakinb’atz’’unk:
 +
 +
<div style="width:50%;">
 +
<div style="width:50%; float:left; font-size:11px;">
 +
Nak:
 +
 +
In:
 +
 +
B’atz’unk:
 +
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right; font-size:11px;">
 +
a’an li najultikank re li xhoonalil.
 +
 +
a’an li najultikank re li xpoyanamil
 +
 +
a’an li ch’ool aatin
 +
</div>
 +
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
 +
 +
Tinb’atz’unq
 +
 +
<div style="width:50%;">
 +
<div style="width:50%; float:left; font-size:11px;">
 +
t-q:
 +
 +
In:
 +
 +
B’atz’un:
 +
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right; font-size:11px;">
 +
a’an li najultikank re li xhoonalil.
 +
 +
a’an li najultikank re li xpoyanamil
 +
 +
a’an li ch’ool aatin
 +
</div>
 +
</div>
Carlos Mulul
nuke, Administradores
30 170

ediciones

Obtenido de «https://cnbguatemala.org/wiki/Especial:MobileDiff/55657»