Cambios

Busca en cnbGuatemala con Google

sin resumen de edición
Línea 1: Línea 1:  
{{Navegador DIGEBI 7 sub}}
 
{{Navegador DIGEBI 7 sub}}
{{DISPLAYTITLE:Tzijob’aliil (Vocabulario)}}
+
{{DISPLAYTITLE:Sik’in ruuwach wuuj k’in qajeem pa wi’aaj ja nsik’ixi (Comprensión Lectora)}}
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil p(23).png|right|250px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil p(101).png|right|250px]]
 
__TOC__
 
__TOC__
 
<div style="clear:both"></div>
 
<div style="clear:both"></div>
Ja najox chi ja taq tanaaj:  
+
==Ja najox chi ja taq tanaaj:==
1. Najob’exi chi ja taq ak’alaa’ nekowiin ta nkisik’iij k’in kojtaqiij ta chi utz ja nkisik’iij.  
+
#Najob’exi chi ja taq ak’alaa’ nekowiin ta nkisik’iij k’in kojtaqiij ta chi utz ja nkisik’iij.  
2. Najob’exi chi ja taq ak’alaa’ nekowiin ta nkeeya’ jun utzilaj ruk’ulub’axiik ja nk’axax chi ke, chi riij ja nkisik’iij.
+
#Najob’exi chi ja taq ak’alaa’ nekowiin ta nkeeya’ jun utzilaj ruk’ulub’axiik ja nk’axax chi ke, chi riij ja nkisik’iij.
 
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil mujer.png|right|110px]]
 
Sik’in ruuwach wuuj, k’in qajeem pa wi’aaj ja nsik’ixi.  
 
Sik’in ruuwach wuuj, k’in qajeem pa wi’aaj ja nsik’ixi.  
 
Rajawaxiik chi neqaab’an cholob’al tziij waawee’ ri’, k’ajaa’ k’a ri’ nqaab’an ja k’otoj chii’aaj chi ke, jaani’ ja xk’eje’ kaan chi keewach. Rajawaxiik nojtaqixi, wi k’ajaa’ xb’ajni ja cholooj owi b’anoon chik kumaal juulee’ winaqii’. Rajawaxiik chi nqaaya’ keeb’ii’ chi ruuxee’ ja cholob’al tziij. Rajawaxiik chi tik’eje’ chi aawach chi ja taq cholob’al tziij, ma qas ta k’ayeew tib’ajn chi re, kojtaq chi kixiin ak’alaa’ ja k’a ee taq ko’koj na ja ri ee k’o pa roox juunaa’.  
 
Rajawaxiik chi neqaab’an cholob’al tziij waawee’ ri’, k’ajaa’ k’a ri’ nqaab’an ja k’otoj chii’aaj chi ke, jaani’ ja xk’eje’ kaan chi keewach. Rajawaxiik nojtaqixi, wi k’ajaa’ xb’ajni ja cholooj owi b’anoon chik kumaal juulee’ winaqii’. Rajawaxiik chi nqaaya’ keeb’ii’ chi ruuxee’ ja cholob’al tziij. Rajawaxiik chi tik’eje’ chi aawach chi ja taq cholob’al tziij, ma qas ta k’ayeew tib’ajn chi re, kojtaq chi kixiin ak’alaa’ ja k’a ee taq ko’koj na ja ri ee k’o pa roox juunaa’.  
1. K’ulub’a’neem k’utuxik, ja nk’axax chi re, ja ma qas ta k’ayeew ruk’ulub’a’xiik chi ke ja taq ak’alaa’.
  −
2. K’ulub’a’neem k’utuxik, b’aar chi ri’ k’o wi’ oxi’ taq tziij, ja naacha’ wi’ ja qas qitziij. (Rixiin najb’eey cholaaj)
     −
JA RI IK’OOY TOQ NTZAJQI
+
==K’ulub’a’neem k’utuxik, ja nk’axax chi re, ja ma qas ta k’ayeew ruk’ulub’a’xiik chi ke ja taq ak’alaa’.==
 +
 +
==K’ulub’a’neem k’utuxik, b’aar chi ri’ k’o wi’ oxi’ taq tziij, ja naacha’ wi’ ja qas qitziij. (Rixiin najb’eey cholaaj)==
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil mujer.png|right|110px]]
 +
 
 +
'''Ja ri ik’ooy toq ntzajqi'''
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil hombre y mujer.png|right|105px]]
 +
 
 
Xruub’an jun aachi ajchanola’ juutiij cha’. Xruutik jun ti mookaaj ti rik’ooy pa taq awan cha’. Ja k’a qas nruub’an ja ti aachi le’ cha’. K’o jun ti ruuk’aay qas nb’erub’ena’ qaaj pa taq’aaj cha’. Xuluqaj jun q’iij cha’, toq xb’erutz’eta’ ja taq rik’ooy rutikoon pa ruchanooj, qas taq utz ruk’iyeem ee petinaq cha’. K’aari’ xjosq’iij kaan chik ruupaam ronojeel ja rik’ooy rutikoom cha’.  
 
Xruub’an jun aachi ajchanola’ juutiij cha’. Xruutik jun ti mookaaj ti rik’ooy pa taq awan cha’. Ja k’a qas nruub’an ja ti aachi le’ cha’. K’o jun ti ruuk’aay qas nb’erub’ena’ qaaj pa taq’aaj cha’. Xuluqaj jun q’iij cha’, toq xb’erutz’eta’ ja taq rik’ooy rutikoon pa ruchanooj, qas taq utz ruk’iyeem ee petinaq cha’. K’aari’ xjosq’iij kaan chik ruupaam ronojeel ja rik’ooy rutikoom cha’.  
 +
 
Toq k’a xb’erila jun q’iij xqaaj ruuwach ja rik’ooy. Xb’erutz’eta’, xb’erunik’ooj k’in looq’ xruuna’. Ja k’a najb’eey taq ruuwach ja rik’ooy cha’, qas looq’ xruuna’, k’in q’anij xrajilaaj kaan, xruuya’ kaan rejtaal cha’. Ja ri ajchanola’ rojtaq naq q’iij ja utz chik nch’ujpi ja taq ruuwach cha’.  
 
Toq k’a xb’erila jun q’iij xqaaj ruuwach ja rik’ooy. Xb’erutz’eta’, xb’erunik’ooj k’in looq’ xruuna’. Ja k’a najb’eey taq ruuwach ja rik’ooy cha’, qas looq’ xruuna’, k’in q’anij xrajilaaj kaan, xruuya’ kaan rejtaal cha’. Ja ri ajchanola’ rojtaq naq q’iij ja utz chik nch’ujpi ja taq ruuwach cha’.  
 +
 
Toq xb’erila’ ja q’iij rixiin k’ayiineem chi nb’e pa Taq’aaj chi ruk’ayixiik ja ruuk’aay cha’. Ja qas ruuk’aay ari jaa’, jaa’ ja k’ayiin kolo’ cha’, ajk’ay kolo’ ja ti aachi cha’.  
 
Toq xb’erila’ ja q’iij rixiin k’ayiineem chi nb’e pa Taq’aaj chi ruk’ayixiik ja ruuk’aay cha’. Ja qas ruuk’aay ari jaa’, jaa’ ja k’ayiin kolo’ cha’, ajk’ay kolo’ ja ti aachi cha’.  
Ja k’a toq xb’e ja pa k’ayiineem cha’, xopoon qaaj chi paam ja jaay ja b’aar roqxeenaam wi ti rii’,
+
Ja k’a toq xb’e ja pa k’ayiineem cha’, xopoon qaaj chi paam ja jaay ja b’aar roqxeenaam wi ti rii’, owi b’aar neewar qaaj wi’ cha’. Chi ri qas nok wi’ najb’eey, chi ri nchomarisaaj eel wi ja taq ruuk’aay cha’. Ja ri aachi le cha’, qanij chi wuquu’ owi pa wajxaqii’ taq q’iij nopoon qaaj wi’ kuk’iin ja taq winaq ja b’aar nroqaxeenaaj wi rii’, cha’.
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil p(103).png|center|300px]]
 +
Ja k’a toq xmelooj pe chi re ja ruk’ayiineem, q’anij jaa’, ja taq rutijko’m xuluqaj chi re. Q’anij jaari’ q’iij xb’erutz’eta’ chik ja taq najb’eey ik’ooy cha’. Ja k’a toq xruutz’et chi utz, chi ja rik’ooy, ja najb’eey taq waach ma k’o chik ta, elaq’aneel chik. Ja k’a ari jaa’ xruub’iij qaaj, xyariij k’a la’ ja winaq ja naq xelaq’aneel ne’e cha’. Ja k’a toq xruub’iij qaaj chik. Ja k’a la’ ja rajawaal ruuwach uleew ya’oyoon chi we k’in jun elaq’oom xmajo’ eel le’. Ne’ qaaj cha’. Ari jaa’ ala’ ja rajaaw ruuwach uleew nchomarisaan awa’, ja xb’aan chi we ri’. Ne’ qaaj ja rajaaw ja rik’ooy cha’.
   −
owi b’aar neewar qaaj wi’ cha’. Chi ri qas nok wi’ najb’eey, chi ri nchomarisaaj eel wi ja taq ruuk’aay cha’. Ja ri aachi le cha’, qanij chi wuquu’ owi pa wajxaqii’ taq q’iij nopoon qaaj wi’ kuk’iin ja taq winaq ja b’aar nroqaxeenaaj wi rii’, cha’.
+
Xb’erila’ chik k’a jun q’iij rixiin chi nb’e pa k’ayiineem pa Taq’aaj. Xchomarisaaj eel chik ja taq ruuk’aay. Ja k’a toq xopoon chik ja b’aar qas newar qaaj wi’ cha’. Xok ook ja pa jaay, toq nkay opoon chi ruuxee’ jun ch’ajtaal cha’, chi ri’ k’o wi’ ja rik’ooy ja ri eleq’aan pe pa ruchanooj cha’.
Ja k’a toq xmelooj pe chi re ja ruk’ayiineem, q’anij jaa’, ja taq rutijko’m xuluqaj chi re. Q’anij jaari’ q’iij xb’erutz’eta’ chik ja taq najb’eey ik’ooy cha’. Ja k’a toq xruutz’et chi utz, chi ja rik’ooy, ja najb’eey taq waach ma k’o chik ta, elaq’aneel chik. Ja k’a ari jaa’ xruub’iij qaaj, xyariij k’a la’ ja winaq ja naq xelaq’aneel ne’e cha’. Ja k’a toq xruub’iij qaaj chik. Ja k’a la’ ja rajawaal ruuwach uleew ya’oyoon chi we k’in jun elaq’oom xmajo’ eel le’. Ne’ qaaj cha’. Ari jaa’ ala’ ja rajaaw ruuwach uleew nchomarisaan awa’, ja xb’aan chi we ri’. Ne’ qaaj ja rajaaw ja rik’ooy cha’.
+
Xb’erila’ chik k’a jun q’iij rixiin chi nb’e pa k’ayiineem pa Taq’aaj. Xchomarisaaj eel chik ja taq ruuk’aay. Ja k’a toq xopoon chik ja b’aar qas newar qaaj wi’ cha’. Xok ook ja pa jaay, toq nkay opoon chi ruuxee’ jun ch’ajtaal cha’, chi ri’ k’o wi’ ja rik’ooy ja ri eleq’aan pe pa ruchanooj cha’.  
   
Ja ti aachi xruub’iij qaaj, ¿waawee’ taqaan ya’oon kaan wi’ ja ti wik’ooy? Ne’ qaaj pa ruuk’u’x cha’, k’in jun wi’ xruuna’ qaaj ruuk’u’x chi riij toq xrutz’etab’eej opoon. Keeri’ xruub’an qaaj, cha’. Toq xopooni ja taa’ ja rajaaw ja jaay, ja b’aar qas nopoon wi’ ja k’ayiineel. Toq xpeti ja taa’ xrak’axaaj chi re ja k’ayiineel cha’. ¿Naq xaab’an? Ne’xi cha’.  
 
Ja ti aachi xruub’iij qaaj, ¿waawee’ taqaan ya’oon kaan wi’ ja ti wik’ooy? Ne’ qaaj pa ruuk’u’x cha’, k’in jun wi’ xruuna’ qaaj ruuk’u’x chi riij toq xrutz’etab’eej opoon. Keeri’ xruub’an qaaj, cha’. Toq xopooni ja taa’ ja rajaaw ja jaay, ja b’aar qas nopoon wi’ ja k’ayiineel. Toq xpeti ja taa’ xrak’axaaj chi re ja k’ayiineel cha’. ¿Naq xaab’an? Ne’xi cha’.  
 +
 
Ja ri aachi xuk’ulub’a’ ja taa’. Ma k’o ta wa’aan ne’e cha’. Manii’ k’oli naq la’ xaab’an. Ja ari atat janila’ qas natb’isooni k’in ch’ob’ooj taqaan naab’an. Ne’x rumaal ja taa’ cha’.
 
Ja ri aachi xuk’ulub’a’ ja taa’. Ma k’o ta wa’aan ne’e cha’. Manii’ k’oli naq la’ xaab’an. Ja ari atat janila’ qas natb’isooni k’in ch’ob’ooj taqaan naab’an. Ne’x rumaal ja taa’ cha’.
    
Toq k’a xruub’iij ja k’ayiineel chi re ja taa’ cha’. Ma k’o ta naq xnuub’an, xa qas nti’oon nuuk’u’x chi riij jun ti wik’ooy, wojtaq k’a chi in ajchanola’, nutikoom juun, ka’i’, mokaaj taq ik’ooy pa wawan. Ja xruub’an toq xinapoon chik chi paam ja wawaan, xruub’an wajxaqii’ q’iij kaamiik ri’. Toq xinapooni ja pa chanooj, q’anij taqa’aan ma xnuutz’et chik ta ja taq wik’ooy ja najb’eey waach. Ja b’anoon chi re nya’oon kaan rejtaal. Ja k’a kaamiik k’o taqa’aan ntz’et opoon chi ruuxee’ ch’ajtaal le’. Cheewi k’a nwajob’eej nwak’axaaj chi aawe. ¿Naq xk’ayiin kaan chi aawe?. Ja k’a taa’ xruub’iij cha’. ¿Awixiin la’aan atat? ¿awojtaq la’aan ruuwach?, ne’xi ja ri aachi, rumaal ja taa’.  
 
Toq k’a xruub’iij ja k’ayiineel chi re ja taa’ cha’. Ma k’o ta naq xnuub’an, xa qas nti’oon nuuk’u’x chi riij jun ti wik’ooy, wojtaq k’a chi in ajchanola’, nutikoom juun, ka’i’, mokaaj taq ik’ooy pa wawan. Ja xruub’an toq xinapoon chik chi paam ja wawaan, xruub’an wajxaqii’ q’iij kaamiik ri’. Toq xinapooni ja pa chanooj, q’anij taqa’aan ma xnuutz’et chik ta ja taq wik’ooy ja najb’eey waach. Ja b’anoon chi re nya’oon kaan rejtaal. Ja k’a kaamiik k’o taqa’aan ntz’et opoon chi ruuxee’ ch’ajtaal le’. Cheewi k’a nwajob’eej nwak’axaaj chi aawe. ¿Naq xk’ayiin kaan chi aawe?. Ja k’a taa’ xruub’iij cha’. ¿Awixiin la’aan atat? ¿awojtaq la’aan ruuwach?, ne’xi ja ri aachi, rumaal ja taa’.  
 +
 
Ja ri aachi xuk’ulub’a’ cha’. Manii wojtaq ronojeel ja rub’anoom ja tik’ooy cheewi’, nti’oon nuuk’u’x chi riij, ne’e ja k’ayiineel.  
 
Ja ri aachi xuk’ulub’a’ cha’. Manii wojtaq ronojeel ja rub’anoom ja tik’ooy cheewi’, nti’oon nuuk’u’x chi riij, ne’e ja k’ayiineel.  
 +
 
Ja k’a taa’, toq xruub’iij cha’. Ja la ik’ooy le’ wixiin inin, inin in k’amoyoon to ne’xi ja k’ayiineel cha’.  
 
Ja k’a taa’, toq xruub’iij cha’. Ja la ik’ooy le’ wixiin inin, inin in k’amoyoon to ne’xi ja k’ayiineel cha’.  
 
Toq k’a xb’i’x chik chi re ja k’ayiineel, rumaal ja taa’ cha’. Janila’ ninki’kot chi aawiij rumaal qas utz ja xaab’an, rumaal chi majuun tziij xaab’iij. Ma k’o ta yoq’ooneem, tz’ujuuneem, xaab’an ne’xi ja k’ayiineel cha’. Ja ri ojoj k’o qaaq’a’ chi re ronojeel ja k’o chi ruuwach uleew ronojeel. Chi riij ronojeel ja tijko’m ja nwachiini, k’in ma tiwachiini, qixiin ojoj ronojeel. Rumaal chi ojoj nojya’aani ne’xi ja ti k’ayiineel cha’. Ja k’a k’ayiineel xruub’iij cha’. Taa’ tasacha’ nuumajk ¿naq chi re naab’iij keeri’ chi we? K’in ¿Naq k’a at okinaq wi’?. Ne’xi ja taa’ rumaal ja ti k’ayiineel cha’.  
 
Toq k’a xb’i’x chik chi re ja k’ayiineel, rumaal ja taa’ cha’. Janila’ ninki’kot chi aawiij rumaal qas utz ja xaab’an, rumaal chi majuun tziij xaab’iij. Ma k’o ta yoq’ooneem, tz’ujuuneem, xaab’an ne’xi ja k’ayiineel cha’. Ja ri ojoj k’o qaaq’a’ chi re ronojeel ja k’o chi ruuwach uleew ronojeel. Chi riij ronojeel ja tijko’m ja nwachiini, k’in ma tiwachiini, qixiin ojoj ronojeel. Rumaal chi ojoj nojya’aani ne’xi ja ti k’ayiineel cha’. Ja k’a k’ayiineel xruub’iij cha’. Taa’ tasacha’ nuumajk ¿naq chi re naab’iij keeri’ chi we? K’in ¿Naq k’a at okinaq wi’?. Ne’xi ja taa’ rumaal ja ti k’ayiineel cha’.  
 +
 
Ja ri inin nutata’ ma k’o ta in okinaq wi’, k’o jun ti nusamaaj ya’oon rumaal ja Rajaaw ruuwach uleew, pa walaxiik petinaq wi. Inin k’aari’ jaari in b’anol jab’. Ne’xi ja k’ayiineel cha’. Toq k’a xpe chik ja k’ayiineel, xruub’iij chik chi re ja taa’. Tasacha’ nuumajk ne’e ja ti k’ayiineel, xxuke’ chi ruuwach , k’in xtz’ub’aaj ruuq’a’ raqan ja taa’.
 
Ja ri inin nutata’ ma k’o ta in okinaq wi’, k’o jun ti nusamaaj ya’oon rumaal ja Rajaaw ruuwach uleew, pa walaxiik petinaq wi. Inin k’aari’ jaari in b’anol jab’. Ne’xi ja k’ayiineel cha’. Toq k’a xpe chik ja k’ayiineel, xruub’iij chik chi re ja taa’. Tasacha’ nuumajk ne’e ja ti k’ayiineel, xxuke’ chi ruuwach , k’in xtz’ub’aaj ruuq’a’ raqan ja taa’.
    
Ja xb’i’x chi re ja ti k’ayiineel rumaal ja taa’ keewari’. Taab’iij chi ke ja taq awachalaal, ja toq nb’ajn chi ke ja kani’ xb’an chi aawe atat le’. Ja toq nb’ajn chi ke ja kelele’, ja kani’ xb’ajn chi aawe’ atat ri’. Kib’ana’ jun utziil chi ma ketz’ujuun ta k’in ma keyoq’oon ta ne’xi ja ti k’ayiineel cha’. Keeri’ xruub’an xmelooj pe chi roochooch in k’in xruuchol chi ruuwach rixjayiil ja xb’erub’ana’ qaaj pa taq’aaj cha’. Xruub’iij chi xriili ja rik’ooy ja tzaqinaq pa ruchanooj. Xruub’iij k’a chi re ja rixjayiil chi ja b’aar ya’oon wi’ roochooch pa Taq’aaj, b’anol jab’ ja taa’, ari jaa’ eeq k’amayooneel ja tik’ooy. Cheewi’ ma utz ta naaya’ rejtaal ja tijko’m, xajaan riij ruuwach chi keewach ja ri ee rajawaal juuyu’ taq’aaj cha’.  
 
Ja xb’i’x chi re ja ti k’ayiineel rumaal ja taa’ keewari’. Taab’iij chi ke ja taq awachalaal, ja toq nb’ajn chi ke ja kani’ xb’an chi aawe atat le’. Ja toq nb’ajn chi ke ja kelele’, ja kani’ xb’ajn chi aawe’ atat ri’. Kib’ana’ jun utziil chi ma ketz’ujuun ta k’in ma keyoq’oon ta ne’xi ja ti k’ayiineel cha’. Keeri’ xruub’an xmelooj pe chi roochooch in k’in xruuchol chi ruuwach rixjayiil ja xb’erub’ana’ qaaj pa taq’aaj cha’. Xruub’iij chi xriili ja rik’ooy ja tzaqinaq pa ruchanooj. Xruub’iij k’a chi re ja rixjayiil chi ja b’aar ya’oon wi’ roochooch pa Taq’aaj, b’anol jab’ ja taa’, ari jaa’ eeq k’amayooneel ja tik’ooy. Cheewi’ ma utz ta naaya’ rejtaal ja tijko’m, xajaan riij ruuwach chi keewach ja ri ee rajawaal juuyu’ taq’aaj cha’.  
3. K’ulub’a’neem k’utuxik, ja nk’axax chi re, ja ma qas ta k’ayeew ruk’ulub’a’xiik chi ke ja taq ak’alaa’.
  −
Responde preguntas directas de respuesta simple.
  −
1. ¿Naq ruub’ii’ ja tiko’m? _________________________________________________________
  −
2. ¿Ee jaaru’ winaq netzijoon chi paam ja choloon tziij? ________________________
  −
3. ¿Naq nruk’ayiij ja ti aachi?_____________________________________________________
  −
4. ¿jaru’ muul xb’erutz’eta’ ja ri ik’ooy ja aachi’? _________________________________
  −
5. ¿B’aar neb’ewar qaaj wi’ ja ti aachi? ________________________________________
     −
4. K’ulub’a’neem k’utuxik, b’aar chi ri’ k’o wi’ oxi’ taq tziij, ja naacha’ wi’ ja qas qaatziij. (Rixiin najb’eey cholaaj)  
+
==K’ulub’a’neem k’utuxik, ja nk’axax chi re, ja ma qas ta k’ayeew ruk’ulub’a’xiik chi ke ja taq ak’alaa’.==
Responde preguntas de selección múltiple con 3 distractores. (Nivel I)  
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil mujer.png|right|110px]]
+
''Responde preguntas directas de respuesta simple.''
Saamaaj rixiin Tijoxeel.  
+
 
 +
#¿Naq ruub’ii’ ja tiko’m?
 +
#¿Ee jaaru’ winaq netzijoon chi paam ja choloon tziij?
 +
#¿Naq nruk’ayiij ja ti aachi?
 +
#¿jaru’ muul xb’erutz’eta’ ja ri ik’ooy ja aachi’?
 +
#¿B’aar neb’ewar qaaj wi’ ja ti aachi?
 +
 
 +
==K’ulub’a’neem k’utuxik, b’aar chi ri’ k’o wi’ oxi’ taq tziij, ja naacha’ wi’ ja qas qaatziij. (Rixiin najb’eey cholaaj)==
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil mujer.png|right|110px]]
 +
''Responde preguntas de selección múltiple con 3 distractores. (Nivel I)''
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil hombre y mujer.png|right|105px]]
 +
'''Saamaaj rixiin Tijoxeel.'''
 
Tab’ana’ jun utziil tajuch’u’ ja ti tziij ja nruuk’ul rii’ ruk’iin ja nimatziij. Takanooj chi paam ja juun ka’i’ taq tziij k’o chi ruuxee’ ja nimatziij.  
 
Tab’ana’ jun utziil tajuch’u’ ja ti tziij ja nruuk’ul rii’ ruk’iin ja nimatziij. Takanooj chi paam ja juun ka’i’ taq tziij k’o chi ruuxee’ ja nimatziij.  
1. ¿Naq rutikon ja ri aachi?
  −
Aab’aj
  −
Chee’
  −
Ik’ooy
  −
Iik
  −
2. ¿B’aar nek’ayiin qaaj wi’ ja ti aachi?
  −
Pa Juuyu’
  −
Pa Chaj
  −
Pa Taq’aaj
  −
Pa Tz’unun Na’
  −
3. ¿naq ruub’ii’ ja winaq k’amoyoon eel ja ri ik’ooy?
  −
Q’isoom
  −
Elaq’oom
  −
Choyol sii’
  −
B’anol jab’
  −
4. ¿B’aar chi ri yikoom wi’ ja ti ik’ooy toq xrili ja rajawaal?
  −
Pa ruub’i’ chee’
  −
Chi ruxikin jaay
  −
Pa b’eey
  −
Chi ruuxee’ ch’ajtaal
  −
5. ¿Naq xuluq’ijla’ ja ti aachi toq xmeloj pe?
  −
Ruk’ajool
  −
Rume’aal
  −
Rixjayiil
  −
Ruutee’
     −
JA UTIIW K’IN JA UMUL
+
#¿Naq rutikon ja ri aachi?
 +
:#Aab’aj
 +
:#Chee’
 +
:#Ik’ooy
 +
:#Iik
 +
#¿B’aar nek’ayiin qaaj wi’ ja ti aachi?
 +
:#Pa Juuyu’
 +
:#Pa Chaj
 +
:#Pa Taq’aaj
 +
:#Pa Tz’unun Na’
 +
#¿naq ruub’ii’ ja winaq k’amoyoon eel ja ri ik’ooy?
 +
:#Q’isoom
 +
:#Elaq’oom
 +
:#Choyol sii’
 +
:#B’anol jab’
 +
#¿B’aar chi ri yikoom wi’ ja ti ik’ooy toq xrili ja :#rajawaal?
 +
:#Pa ruub’i’ chee’
 +
:#Chi ruxikin jaay
 +
:#Pa b’eey
 +
:#Chi ruuxee’ ch’ajtaal
 +
#¿Naq xuluq’ijla’ ja ti aachi toq xmeloj pe?
 +
:#Ruk’ajool
 +
:#Rume’aal
 +
:#Rixjayiil
 +
:#Ruutee’
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil hombre y mujer.png|right|105px]]
 +
'''ja utiiw k’in ja umul'''
 +
 
 
Xruumaj chik juutij b’ijneem, mariil nkowiini nel to ruxulaa’ k’in mariil nkowiini nruub’aq’ ruuchub’. Xpet jun ruyewaal, rumajk ja xb’ajn kaan chi re rumaal ja umul.  
 
Xruumaj chik juutij b’ijneem, mariil nkowiini nel to ruxulaa’ k’in mariil nkowiini nruub’aq’ ruuchub’. Xpet jun ruyewaal, rumajk ja xb’ajn kaan chi re rumaal ja umul.  
 
Xruumaj rukonoxiik ja umul utz k’a chi nukamisaaj kaamiik. Toq k’a xruutz’et ja umul k’o chi ruuxee’ jun pek, q’anij ma k’o ta tziij xruub’iij xb’e chi riij chi rukamisaxiik ja umul. Ja k’a ri umul qas noq’ rupalaj xruub’iij chi re ja utiiw.  
 
Xruumaj rukonoxiik ja umul utz k’a chi nukamisaaj kaamiik. Toq k’a xruutz’et ja umul k’o chi ruuxee’ jun pek, q’anij ma k’o ta tziij xruub’iij xb’e chi riij chi rukamisaxiik ja umul. Ja k’a ri umul qas noq’ rupalaj xruub’iij chi re ja utiiw.  
-Tatz’eta’ nape ri’ ja nb’anoon chi re ja juule’ ajxakaal ri’, nuq’eteen jaawa’ pek chi re, wi xtinusoqopiij kaan npe chi qiij, k’in nojkami npeti ja k’isab’al q’iij chi qiij, xa k’a rumajk ari’ q’anij maxko’li nwochojq’aaq’ nkojoon chi riij, utz k’a ma kojkami.  
+
 
-Wi nojkami, xar waari’ najb’eey natnukamisaaj na atat k’in natnuutiij, rumajk ja xaab’an kaan chik chi we, rumajk q’anij ma kinkowiini nb’aq’ chik nuuchub’, q’anij ma wojtaq ta inin wi xkojkami. Ja nwajo’ inin natnukamisaaj.  
+
*Tatz’eta’ nape ri’ ja nb’anoon chi re ja juule’ ajxakaal ri’, nuq’eteen jaawa’ pek chi re, wi xtinusoqopiij kaan npe chi qiij, k’in nojkami npeti ja k’isab’al q’iij chi qiij, xa k’a rumajk ari’ q’anij maxko’li nwochojq’aaq’ nkojoon chi riij, utz k’a ma kojkami.  
 +
 
 +
*Wi nojkami, xar waari’ najb’eey natnukamisaaj na atat k’in natnuutiij, rumajk ja xaab’an kaan chik chi we, rumajk q’anij ma kinkowiini nb’aq’ chik nuuchub’, q’anij ma wojtaq ta inin wi xkojkami. Ja nwajo’ inin natnukamisaaj.  
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil p(108).png|center|300px]]
 
Ma tab’iij ta ke ri’ wach’alaal utiiw.
 
Ma tab’iij ta ke ri’ wach’alaal utiiw.
 +
 
Ja ri atat q’anij ma tach’ob’ chi ee k’o chik na juulee’ ja k’a ee taq no’y. Ja ri atat xana’ ruki’iil ja ruuwach uleew, chi eewi’ nawaajo’ natkami’. Kinato’o waawee’ ri’, q’anij k’a ma k’o ta nok wi’ ari’ ninaatij q’anij k’a ma tana’ chik ruki’iil ari’. Jaari’ naatij toq xtipeti ja k’isab’al q’iij. Tatz’eta’ npe’ le’ ja pek q’anij nusutiij rii’ le’, xanaan chewi’ ma tipeti ja k’isib’al q’iij, rumaal chi ja ri inin in chaponinaq ja pek ri’, k’in nutojq’an chi chee’.  
 
Ja ri atat q’anij ma tach’ob’ chi ee k’o chik na juulee’ ja k’a ee taq no’y. Ja ri atat xana’ ruki’iil ja ruuwach uleew, chi eewi’ nawaajo’ natkami’. Kinato’o waawee’ ri’, q’anij k’a ma k’o ta nok wi’ ari’ ninaatij q’anij k’a ma tana’ chik ruki’iil ari’. Jaari’ naatij toq xtipeti ja k’isab’al q’iij. Tatz’eta’ npe’ le’ ja pek q’anij nusutiij rii’ le’, xanaan chewi’ ma tipeti ja k’isib’al q’iij, rumaal chi ja ri inin in chaponinaq ja pek ri’, k’in nutojq’an chi chee’.  
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil p(109.1).png|center|300px]]
 
Toq xruuch’ob’ ja utiiw ja xb’ix chi re rumaal ja umul, xruumaj rutz’ejtiik, ja kaaj k’in ja pek q’anij nusutiij rii’, xa k’a suutz’ ari’ k’amoon eel rumaal ruxulaa’ juuyu’, xa k’a rumajk ari’ xuxib’eej rii’.  
 
Toq xruuch’ob’ ja utiiw ja xb’ix chi re rumaal ja umul, xruumaj rutz’ejtiik, ja kaaj k’in ja pek q’anij nusutiij rii’, xa k’a suutz’ ari’ k’amoon eel rumaal ruxulaa’ juuyu’, xa k’a rumajk ari’ xuxib’eej rii’.  
-q’anij qitziij wi chi nojkami, katnuto’ na k’a, naq ruuwach ja nb’an, b’aar natnuuto’ wi’.
  −
-Tachapa’ jun chi ke ja chee’ ri’, xar waari’ ma tasoqopiij ta, wi xtasoqopiij ntzajq to chi qiij. Ja k’a ri inin nb’enuk’ama’ chik na juule’ chee’ utz k’a xa ruuyoon ja chee’ xtiqaakoj chi ruchajpiik, ja k’a ri ojoj nojuxulaani.
     −
5. K’ulub’a’neem k’utuxik, b’aar chi ri’ k’o wi’ kaji’ k’in jo’oo’ taq tziij, ja naacha’ wi’ ja qas qitziij. Rixiin ruukaab’ k’in roox cholaaj)  
+
*q’anij qitziij wi chi nojkami, katnuto’ na k’a, naq ruuwach ja nb’an, b’aar natnuuto’ wi’.
Responde preguntas de selección múltiple con 4 y 5 distractores. (Niveles II y III)  
+
 
 +
*Tachapa’ jun chi ke ja chee’ ri’, xar waari’ ma tasoqopiij ta, wi xtasoqopiij ntzajq to chi qiij. Ja k’a ri inin nb’enuk’ama’ chik na juule’ chee’ utz k’a xa ruuyoon ja chee’ xtiqaakoj chi ruchajpiik, ja k’a ri ojoj nojuxulaani.
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil p(109.2).png|center|300px]]
 +
 
 +
==K’ulub’a’neem k’utuxik, b’aar chi ri’ k’o wi’ kaji’ k’in jo’oo’ taq tziij, ja naacha’ wi’ ja qas qitziij. Rixiin ruukaab’ k’in roox cholaaj)==
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil mujer.png|right|110px]]
 +
''Responde preguntas de selección múltiple con 4 y 5 distractores. (Niveles II y III)''
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Tz’utujiil hombre y mujer.png|right|105px]]
 +
'''Saamaaj rixiin Tijoxeel.'''
 
   
 
   
Saamaaj rixiin Tijoxeel.
   
Tab’ana’ jun utziil tajuch’u’ ja ti tziij ja nruuk’ul rii’ ruk’iin ja nimatziij. Takanooj chi paam ja juun ka’i’ taq tziij k’o chi ruuxee’ ja nimatziij.  
 
Tab’ana’ jun utziil tajuch’u’ ja ti tziij ja nruuk’ul rii’ ruk’iin ja nimatziij. Takanooj chi paam ja juun ka’i’ taq tziij k’o chi ruuxee’ ja nimatziij.  
 +
 
1. ¿Ee jaru’ ja chikopaa’ ee k’o chi paam ja choloon tziij ri’?  
 
1. ¿Ee jaru’ ja chikopaa’ ee k’o chi paam ja choloon tziij ri’?  
 
juun  
 
juun  
30 170

ediciones