Antología de cuentos/Cuentos en k'iche'/Kik’aslemal ri ojer winaq

K’ulmatajem tzij

Kakitzijoj ri ojer taq winaq xuquje’ amaq’el kikikna’tasaj ri tat nan. Pa taq ri chak are kopan ri okb’al aq’ab’il su xk’ulmataj ojer. Sib’alaj k’extal ri kino’jib’al xuquje’ ri kib’antajik ri qati’t qamam ojer. Xa rumal che sib’alaj e k’o, k’o nim kichuq’ab’, katz’aktz’at kiware. Xuquje man xaq ta keyawajik rumal kikichajij kib’. We ke’ yawajik aninaq kikikunaj kib’ ruk’ mayab’ kunab’al.

Ke’b’ek pataq chak sib’alaj taq naj tinimit. Chikaqan ke’b’in wi, ma jumul kikichomaj b’inab’al ch’ich’ ruk’ ronojel ri kikib’ano. Kikikam b’ik nima’q taq keqa’n e chi’ ke’ b’ek. Xuquje’ nima’q taq eq’a’n kekik’am uloq are chi’ ke’ tzalijik. Konojel ri qatit, qamam ri are ma jumul xub’an k’eb’ kik’ux.

Kikik’am ub’ik saq ki are chi’ ke’b’ek pa ri Ermi’t, xuquje’ kikik’am uloq kaq ik are ketzalij uloq. K’a tek’uri’ ke’b’e che uk’ayixik par ki tinamit ub’i miq’ina’. Ri nima’q taq b’inab’al xkib’ano, man xaq ta jun q’ij keb’ q’ij. Xane pataq ik’ jo’lajuj q’ij xkib’ano che ke’tzalij uloq, k’itaq q’ij xeb’inik pataq kik’ay man ruk’ ta k’uri’ xub’an keb’ kik’ux. Are xkichomaj ri nimalaj utzilal kikiya kanoq chikech kalk’wal rech junalik ke’natasaxix.

Oscar Oswaldo Baten Sarat
San Pedro Joopilas, Quiché