Cambios

Busca en cnbGuatemala con Google

sin resumen de edición
Línea 43: Línea 43:  
Una’ta uyusta e me’ynob’ taka tuno’r e u’t tz’ijb’ yi ojronerob’ xe’ ukani.
 
Una’ta uyusta e me’ynob’ taka tuno’r e u’t tz’ijb’ yi ojronerob’ xe’ ukani.
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (171).png|center|320px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (171).png|center|300px]]
 
+
<center>
 
'''Kanwi’kon katz’ ijb’i’k yi kapejku’t tika wojroner.'''
 
'''Kanwi’kon katz’ ijb’i’k yi kapejku’t tika wojroner.'''
 +
</center>
    
==Una’ta tuno’r e u’t tz’ijb’ tama uyojroner==
 
==Una’ta tuno’r e u’t tz’ijb’ tama uyojroner==
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' enseñando.png|right|95px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' enseñando.png|right|110px]]
 
''Conoce todas las letras del alfabeto de su idioma materno''
 
''Conoce todas las letras del alfabeto de su idioma materno''
    
'''Kana’ti’k e u’t tz’ijb’ tikawojroner Ch’orti'''
 
'''Kana’ti’k e u’t tz’ijb’ tikawojroner Ch’orti'''
   −
<div style="color:#000; border:solid 2px #000; width:40%; margin:2em auto 2em auto;">
+
<div style="color:#000; border: 2px  solid #808080; border-radius: 7px; width:40%; margin:2em auto 2em auto;">
 
'''A, b’, ch, ch’, e, i, j, k, k’, l, m, n, o, p, r, s, t, t’, u, w, x, tz, tz’, y, (’)'''</div>
 
'''A, b’, ch, ch’, e, i, j, k, k’, l, m, n, o, p, r, s, t, t’, u, w, x, tz, tz’, y, (’)'''</div>
   Línea 76: Línea 77:  
#Ch’, tz’.
 
#Ch’, tz’.
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' enseñando.png|right|95px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' enseñando.png|right|110px]]
 
Kakanwi’k katz’ijb’i’k e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ irob’
 
Kakanwi’k katz’ijb’i’k e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ irob’
   −
<div style="color:#000; border:solid 2px #000; width:30%; margin:2em auto 2em auto;">'''A,  e,  i,  j,  k,  l,  m,  n,  o,  p,  r,  s,  t,  u,  w,  y'''</div>
+
<div style="color:#000; border: 2px  solid #808080; border-radius: 7px; width:40%; margin:2em auto 2em auto;"><center>'''A,  e,  i,  j,  k,  l,  m,  n,  o,  p,  r,  s,  t,  u,  w,  y'''</center></div>
 
+
<poem>
{|style="width:30%; border: 2px  solid #808080; border-radius: 7px; margin:1em auto 1em auto; clear:both"
+
:Anam
|-
+
:Sinam
|style="width:50%; line-height:14px;"|
+
:Xan
 
+
:Mam
Anam
+
:Un
 
+
:Pispis
Sinam
+
:Tun
 
+
:Kar
Xan
+
:Lukum
 
+
:Eroj
Mam
+
:Is
 
+
:Wakax
Un
+
:Winik
 
+
:Ixik
Pispis
+
:Nichir
 
+
:Pojp
Tun
+
:Oror
 
+
:Jinaj
Kar
+
:Pitak
 
+
:Pik
Lukum
+
:Joj
 
+
:Yorem
Eroj
+
:Xana
 
+
:Pajran
Is
+
:Perom
 
+
:Yujy
Wakax
+
:Chamer
 
+
:Mamoj
Winik
+
:nar
 
+
:ses
Ixik
+
</poem>
 
  −
Nichir
  −
|style="width:50%; line-height:14px;"|
  −
 
  −
Pojp
  −
 
  −
Oror
  −
 
  −
Jinaj
  −
 
  −
Pitak
  −
 
  −
Pik
  −
 
  −
Joj
  −
 
  −
Yorem
  −
 
  −
Xana
  −
 
  −
Pajran
  −
 
  −
Perom
  −
 
  −
Yujy
  −
 
  −
Chamer
  −
 
  −
Mamoj
  −
 
  −
nar
  −
 
  −
ses
  −
|}
      
Tya’ inkani e ojronerob’ xe’ tz’ijb’ab’ir tichan, inpojro mojr ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ xe’ inkani’x.
 
Tya’ inkani e ojronerob’ xe’ tz’ijb’ab’ir tichan, inpojro mojr ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ xe’ inkani’x.
Línea 151: Línea 118:  
'''Kanwi’kon katz’ijb’a e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ ira'''
 
'''Kanwi’kon katz’ijb’a e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ ira'''
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (174).png|right|200px]]
   
'''A’ e’ i’ o’ u’'''
 
'''A’ e’ i’ o’ u’'''
    +
<div style="width:40%; margin:1em auto 1em auto; clear:both">
 +
<div style="width:50%; float:left;">
 
<poem>
 
<poem>
 
A’n
 
A’n
Línea 162: Línea 130:  
Inko’
 
Inko’
 
</poem>
 
</poem>
 
+
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right">
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (174).png|right|155px]]
 +
</div>
 +
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
 
'''Inpatna nib’ajner:'''  
 
'''Inpatna nib’ajner:'''  
Línea 173: Línea 146:  
'''Kanw’ikon Katz’ijb’i’k e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ Ira “Ch, Tz”'''
 
'''Kanw’ikon Katz’ijb’i’k e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ Ira “Ch, Tz”'''
   −
 
+
<div style="width:40%; margin:1em auto 1em auto; clear:both">
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (174.1).png|right|200px]]
+
<div style="width:50%; float:left;">
:Ch
  −
:ch
  −
 
   
<poem>
 
<poem>
 
Chinam
 
Chinam
Línea 186: Línea 156:  
Chu’
 
Chu’
 
</poem>
 
</poem>
 
+
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right">
 +
<center>'''Ch, ch'''</center>
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (174.1).png|right|150px]]
 +
</div>
 +
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
    
'''Kanw’ikon Katz’ijb’i’k e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ Ira'''  
 
'''Kanw’ikon Katz’ijb’i’k e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ Ira'''  
   −
 
+
{|style="width:40%; margin:1em auto 1em auto"
tabla pagina 175
  −
 
  −
 
  −
 
  −
 
  −
K’ani twa’ ana’ta ke’ tya’ k’ani katz’ijb’a e mixu’ b’ijnusyaj erer twa’ ak’anpes e u’t tz’ijb’ E.
  −
 
  −
B’an kochwa’ era: E xux E chitam E chuch e tzutz e semet e tinaj.
  −
 
  −
 
  −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' escribiendo.png|right|95px]]
  −
'''Inpatna nib’ajner:'''
  −
 
  −
Intz’ijb’a ta nijun tuno’r e ojronerob’ xe inkani’x tichan.
  −
 
  −
Innpojro mojrojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ ch, tz.
  −
 
  −
Inme’ynes e ojronerob’ xe inpojro yi inwirse e ajkanseyaj.
  −
 
  −
Intz’ijb’a jo’ mixu’ b’ijnusyaj taka e ojronerob’ xe intajwi.
  −
 
  −
  −
'''Katz’ijb’i’k yi kapejki’k e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ irob’ K’, t’, b’'''
  −
 
  −
Escribamos y leamos palabras con las consonantes simples glotalizadas
  −
 
  −
{|style="width:50%;"
   
|-
 
|-
 
|style="width:30%; line-height:14px;"|
 
|style="width:30%; line-height:14px;"|
Línea 242: Línea 191:  
Tzi’kma’r
 
Tzi’kma’r
 
|style="width:40%;"|
 
|style="width:40%;"|
::::::'''TZ tz'''
+
<center>'''TZ, tz'''</center>
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (175).png|right|175px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (175).png|right|150px]]
 
|}
 
|}
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
  −
'''Inpatna nib’ajner:'''
     −
Intz’ijb’a ta nijun tuno’r e ojronerob’ xe inkani’x tichan.
+
K’ani twa’ ana’ta ke’ tya’ k’ani katz’ijb’a e mixu’ b’ijnusyaj erer twa’ ak’anpes e u’t tz’ijb’ E.
Innpojro mojrojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ ch, tz.
+
 
Inme’ynes e ojronerob’ xe inpojro yi inwirse e ajkanseyaj.
+
B’an kochwa’ era: E xux E chitam E chuch e tzutz e semet e tinaj.
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' escribiendo.png|right|95px]]
 +
'''Inpatna nib’ajner:'''
 +
 
 +
Intz’ijb’a ta nijun tuno’r e ojronerob’ xe inkani’x tichan.  
 +
 
 +
Innpojro mojrojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ ch, tz.  
 +
 
 +
Inme’ynes e ojronerob’ xe inpojro yi inwirse e ajkanseyaj.  
 +
 
 
Intz’ijb’a jo’ mixu’ b’ijnusyaj taka e ojronerob’ xe intajwi.
 
Intz’ijb’a jo’ mixu’ b’ijnusyaj taka e ojronerob’ xe intajwi.
   −
'''Katz’ijb’i’k yi kapejki’k e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ irob’ K’, t’, b’'''
+
'''Katz’ijb’i’k yi kapejki’k e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ irob’ K’, t’, b’'''  
    
''Escribamos y leamos palabras con las consonantes simples glotalizadas''
 
''Escribamos y leamos palabras con las consonantes simples glotalizadas''
   −
{|style="width:50%;"
+
{|style="width:40%; margin:1em auto 1em auto"
 
|-
 
|-
 
|style="width:30%; line-height:14px;"|
 
|style="width:30%; line-height:14px;"|
Línea 286: Línea 242:  
Ch’aka
 
Ch’aka
 
|style="width:40%;"|
 
|style="width:40%;"|
::::::'''K’     k’'''
+
<center>'''K’, k’'''</center>
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (175.1).png|center|175px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (175.1).png|right|150px]]
 
|}
 
|}
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (176).png|right|200px]]
  −
:T’
  −
:t’
      +
 +
<div style="width:40%; margin:1em auto 1em auto">
 +
<div style="width:50%; float:left;">
 
<poem>
 
<poem>
 
T’isim
 
T’isim
Línea 305: Línea 261:  
T’ab’ib’
 
T’ab’ib’
 
</poem>
 
</poem>
 +
</div>
 +
<div style="width:50%: float:right">
    +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (176).png|right|150px]]
 +
</div>
 +
</div>
    +
<div style="clear:both"></div>
 
'''Kanwi’kon katz’ijb’a e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ ira'''
 
'''Kanwi’kon katz’ijb’a e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ ira'''
   −
:B’
+
<div style="width:40%; margin:1em auto 1em auto">
:b’
+
<div style="width:30%; float:left;">
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (176.1).png|right|200px]]
   
<poem>
 
<poem>
 
B’u’r
 
B’u’r
Línea 328: Línea 289:  
Inb’ar
 
Inb’ar
 
</poem>
 
</poem>
 +
</div>
 +
<div style="width:70%: float:right">
 +
<center>'''B’, b’'''</center>
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (176.1).png|right|150px]]
 +
</div>
 +
</div>
    +
<div style="clear:both"></div>
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' escribiendo.png|right|95px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' escribiendo.png|right|95px]]
 
'''Inpatna nib’ajner:'''
 
'''Inpatna nib’ajner:'''
Línea 337: Línea 305:     
'''Kak’anpesi’k e u’t tz’ijb’ xe’ cha’te’rti’ u’t taka e (’)'''
 
'''Kak’anpesi’k e u’t tz’ijb’ xe’ cha’te’rti’ u’t taka e (’)'''
 
+
<div style="width:40%; margin:1em auto 1em auto">
:Ch’
+
<div style="width:30%; float:left;">
:ch’
  −
 
  −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (177).png|right|200px]]
   
<poem>
 
<poem>
 
Ch’ich’
 
Ch’ich’
Línea 355: Línea 320:  
Ch’uwan
 
Ch’uwan
 
</poem>
 
</poem>
 +
</div>
 +
<div style="width:70%: float:right">
 +
<center>'''Ch’, ch’'''</center>
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (177).png|right|150px]]
 +
</div>
 +
</div>
    +
<div style="clear:both"></div>
 
'''Kanwi’kon katz’ijb’a e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ ira'''
 
'''Kanwi’kon katz’ijb’a e ojronerob’ taka e u’t tz’ijb’ ira'''
   −
:TZ
+
<div style="width:40%; margin:1em auto 1em auto">
:tz’
+
<div style="width:30%; float:left;">
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (177.1).png|right|200px]]
   
<poem>
 
<poem>
 
Tz’unun
 
Tz’unun
Línea 374: Línea 345:  
Tz’ej
 
Tz’ej
 
</poem>
 
</poem>
 +
</div>
 +
<div style="width:70%: float:right">
 +
<center>''':TZ, tz’'''</center>
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (177.1).png|right|150px]]
 +
</div>
 +
</div>
   −
 
+
<div style="clear:both"></div>
''Kanwi’kon katz’ijb’ ub’an e chuchu’ ojronerob’ taka e ojronerob’ xe’ kakanwi’x''  
+
'''Kanwi’kon katz’ijb’ ub’an e chuchu’ ojronerob’ taka e ojronerob’ xe’ kakanwi’x'''  
    
Ma’chi twa’ kanajpes k’e twa’ katz’ijb’a chuchu’ ojronerob’ uyub’i kak’anpes e u’t tz’ijb’ E., kak’ajpesik kochwa’ era;
 
Ma’chi twa’ kanajpes k’e twa’ katz’ijb’a chuchu’ ojronerob’ uyub’i kak’anpes e u’t tz’ijb’ E., kak’ajpesik kochwa’ era;
 
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
 
<poem>
 
<poem>
E winik
+
:E winik
E wakax
+
:E wakax
E ajb’uch
+
:E ajb’uch
E ak’ach
+
:E ak’ach
E chitam
+
:E chitam
E tz’unun
+
:E tz’unun
 
</poem>
 
</poem>
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
   
'''Patna’r twa’ e ajkanwa’r'''
 
'''Patna’r twa’ e ajkanwa’r'''
 
   
 
   
Línea 406: Línea 382:     
B’an tama utz’ijb’anar uk’ab’a’ e pak’ab’, chinamob’, morwa’rob’, uk’ab’a’ e ojronerob’ xe’ ayan, inmojrix.
 
B’an tama utz’ijb’anar uk’ab’a’ e pak’ab’, chinamob’, morwa’rob’, uk’ab’a’ e ojronerob’ xe’ ayan, inmojrix.
  −
   
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
 
Ukani tuno’r uyokir twa’ uk’anpes e nukir tz’ijb’ tama utz’ijb’anar e k’ab’ob’.  
 
Ukani tuno’r uyokir twa’ uk’anpes e nukir tz’ijb’ tama utz’ijb’anar e k’ab’ob’.  
Línea 442: Línea 416:  
¡Ujy e chan!......  
 
¡Ujy e chan!......  
   −
 
+
'''E ch’ujb’en'''  
'''E CH’UJB’EN'''  
      
E Mari’ ja’x inkojt ixik xe’ ajk’in ajk’in a’chpa taka ut’ori uk’ajk twa’ ujanch’akes u’t uyotot, aka’y upoki u’t uk’um, nakpat umuxi tama e cha’ yi akay ch’ab’u e pa’.
 
E Mari’ ja’x inkojt ixik xe’ ajk’in ajk’in a’chpa taka ut’ori uk’ajk twa’ ujanch’akes u’t uyotot, aka’y upoki u’t uk’um, nakpat umuxi tama e cha’ yi akay ch’ab’u e pa’.
Línea 460: Línea 433:  
Xab’a e '''¡!, ¿?''' Tama e tz’ijb’ayaj xe’ apejku’t tichan.  
 
Xab’a e '''¡!, ¿?''' Tama e tz’ijb’ayaj xe’ apejku’t tichan.  
   −
: 1. Tz’ijb’an e k’ab’ob’ xe’ achekta tz’ijb’ab’ir tama e k’ajtsyaj xe’ tz’ijb’ab’ir tichan.  
+
#Tz’ijb’an e k’ab’ob’ xe’ achekta tz’ijb’ab’ir tama e k’ajtsyaj xe’ tz’ijb’ab’ir tichan. <br>
 
+
#¿Tuk’a b’ijnusyaj uyakton e tz’ijb’ayaj ira? <br>
-----
+
#¿Tama tuk’a atakarsanob’ umaxtak e Mari’ yi e Lexo?<br>
 
  −
: 2. ¿Tuk’a b’ijnusyaj uyakton e tz’ijb’ayaj ira?  
  −
 
  −
-----
  −
 
  −
: 3. ¿Tama tuk’a atakarsanob’ umaxtak e Mari’ yi e Lexo?
  −
 
  −
-----
  −
 
   
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
 
'''Cha’te’rtyo’n kapatna:'''  
 
'''Cha’te’rtyo’n kapatna:'''  
Línea 481: Línea 445:  
Nakpat tz’ijb’an tama ajun yi ajk’un una’tob’ apya’rob’ xe’ war akanwob’ takare’t.  
 
Nakpat tz’ijb’an tama ajun yi ajk’un una’tob’ apya’rob’ xe’ war akanwob’ takare’t.  
    +
==Uk’anpesna’r e ch’ik’ijnob’==
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' enseñando.png|right|110px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' enseñando.png|right|110px]]
'''UK’ANPESNA’R E CH’IK’IJNOB’'''
  −
   
Tara k’ani twa’ awajk’u ana’ta tuno’r uk’anpesna’r e chik’ijn tama e pejk jun yi tama e tz’ijb’ayaj, tama ukajyesna’r, tu’jam, yi tama uk’a’pa’r inte’ tz’ijb’ayaj.  
 
Tara k’ani twa’ awajk’u ana’ta tuno’r uk’anpesna’r e chik’ijn tama e pejk jun yi tama e tz’ijb’ayaj, tama ukajyesna’r, tu’jam, yi tama uk’a’pa’r inte’ tz’ijb’ayaj.  
   Línea 526: Línea 489:     
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' enseñando.png|right|110px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' enseñando.png|right|110px]]
'''UPAJK’AR E MURUR'''  
+
'''Upajk’ar e murur'''  
    
Ckeke’ inkojt winik uyusre a’yi upak’i e murur, yi ma’chi a’yi una’ta kochwa’ twa’ uche, turan a’yi ub’ijnu.  
 
Ckeke’ inkojt winik uyusre a’yi upak’i e murur, yi ma’chi a’yi una’ta kochwa’ twa’ uche, turan a’yi ub’ijnu.  
Línea 542: Línea 505:  
Nakpat xe’ apejkix e ojroner ira, ejmar achekta kora patna’r xe’ twa’ ache ab’ajner taka, twa’ kana’ta kob’a akani tama e ojroner xe’ apejkix.
 
Nakpat xe’ apejkix e ojroner ira, ejmar achekta kora patna’r xe’ twa’ ache ab’ajner taka, twa’ kana’ta kob’a akani tama e ojroner xe’ apejkix.
 
   
 
   
¿Tuk’a tuk’a kay ub’ijnu e Jweles twa’ upak’i u’t e murur?
+
#¿Tuk’a tuk’a kay ub’ijnu e Jweles twa’ upak’i u’t e murur?
 
+
#¿Akayto’ o’ybi’ uk’ajti e ojroner ira atato’b’? ________ ¿Tuk’ot?  
-----
+
#¿Kochwa’ uk’ab’a’ e winik xe’ kay uya’re e chiko kochwa’ ache’na twa’ apajk’a e murur?  
+
#Tzijb’an tama ajun tuno’r e chik’ijnob’ xe’ awira tz’ijb’ab’ir tama e ojroner xe apejkix tichan.
¿Akayto’ o’ybi’ uk’ajti e ojroner ira atato’b’? ________ ¿Tuk’ot?  
  −
 
  −
-----
  −
 
  −
¿Kochwa’ uk’ab’a’ e winik xe’ kay uya’re e chiko kochwa’ ache’na twa’ apajk’a e murur?  
  −
 
  −
-----
  −
 
  −
Tzijb’an tama ajun tuno’r e chik’ijnob’ xe’ awira tz’ijb’ab’ir tama e ojroner xe apejkix tichan.  
  −
 
  −
-----
      
==Utz’ijb’ayaj e tz’ikma’rob’==
 
==Utz’ijb’ayaj e tz’ikma’rob’==
Línea 571: Línea 523:  
b’an ani atz’ikmob’ e onya’n pak’ab’.
 
b’an ani atz’ikmob’ e onya’n pak’ab’.
   −
<poem>
   
#in
 
#in
 
#cha’
 
#cha’
Línea 611: Línea 562:  
#waxik ka’in ucha’ka’r
 
#waxik ka’in ucha’ka’r
 
#b’orom la’in ucha’k’ar
 
#b’orom la’in ucha’k’ar
#cha’ka’r
+
#cha’ka’r[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' escribiendo.png|right|95px]]
</poem>
+
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' escribiendo.png|right|95px]]
   
'''Inpatna nib’ajner:'''  
 
'''Inpatna nib’ajner:'''  
   Línea 633: Línea 583:     
Kawiri’k e ojronerob’ xe’ tz’ijb’ab’ir ejmar.  
 
Kawiri’k e ojronerob’ xe’ tz’ijb’ab’ir ejmar.  
   
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (188).png|right|150px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (188).png|right|150px]]
E mis
      
<poem>  
 
<poem>  
 +
'''E mis '''
 
Uchuki e ch’o’k e mis  
 
Uchuki e ch’o’k e mis  
 
Uk’uxi taka tuno’r ub’aker  
 
Uk’uxi taka tuno’r ub’aker  
Línea 644: Línea 593:  
Twa’ ma’chi alok’esna tu’t.  
 
Twa’ ma’chi alok’esna tu’t.  
 
</poem>  
 
</poem>  
      
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (188.1).png|right|150px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (188.1).png|right|150px]]
E ijch’ok
  −
   
<poem>   
 
<poem>   
 +
'''E ijch’ok'''
 
Yar ijchok saksak u’t  
 
Yar ijchok saksak u’t  
 
Nojta’ utzutzer ujor  
 
Nojta’ utzutzer ujor  
Línea 655: Línea 602:  
Ja’xir atza’y taka upya’rob’  
 
Ja’xir atza’y taka upya’rob’  
 
Uyusre upejka u’t e jun yi utz’ijb’a xe’ ub’ijnu tamar
 
Uyusre upejka u’t e jun yi utz’ijb’a xe’ ub’ijnu tamar
</poem>  
+
</poem>
 +
<div style="clear:both"></div>
    
==Uk’ajti ujorir e k’ab’a’ tama inte’ tz’ijb’ayaj o’ tama xe’ ub’ijnu==
 
==Uk’ajti ujorir e k’ab’a’ tama inte’ tz’ijb’ayaj o’ tama xe’ ub’ijnu==
Línea 665: Línea 613:     
Ub’in tuk’a ub’ijnusyaj uyajk’u e ajkanwa’r ta inte’ numer xe’ upejku’t.  
 
Ub’in tuk’a ub’ijnusyaj uyajk’u e ajkanwa’r ta inte’ numer xe’ upejku’t.  
  −
   
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
 
Tya’ awajkanseyaj war uyajk’o’x ina’ta inte’ ojroner k’ani twa’ o’yb’i taka inte[ jamyarir, k’ani twa’ ituran tz’ustaka.
 
Tya’ awajkanseyaj war uyajk’o’x ina’ta inte’ ojroner k’ani twa’ o’yb’i taka inte[ jamyarir, k’ani twa’ ituran tz’ustaka.
Línea 676: Línea 622:  
E ajkanwa’r una’ta tuk’a e b’ajxan k’ab’ob’ xe’ achekta tama e pejkjun xe’ uche.
 
E ajkanwa’r una’ta tuk’a e b’ajxan k’ab’ob’ xe’ achekta tama e pejkjun xe’ uche.
   −
 
+
'''Unumer e ch’o’k'''  
'''UNUMER E CH’O’K'''  
      
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (190.1).png|right|150px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (190.1).png|right|150px]]
Línea 698: Línea 643:     
<poem>
 
<poem>
Uk’ab’a’ e numer:  
+
:Uk’ab’a’ e numer:  
Tuk’a numuy?  
+
:Tuk’a numuy?  
Tya’ numuy?  
+
:Tya’ numuy?  
Kochwa’ u’t ?  
+
:Kochwa’ u’t ?  
Chi takar ?  
+
:Chi takar ?  
Tuk’a b’ijnusyaj uyajk’o’n?
+
:Tuk’a b’ijnusyaj uyajk’o’n?
 
</poem>
 
</poem>
   Línea 715: Línea 660:  
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
   −
'''E PAK’MA’R XE’ ACHE’NA ONI’X'''  
+
'''E pak’ma’r xe’ ache’na oni’x'''  
    
O’nix ache’na kochwa’ e’ra , b’ajxan, ak’ejcha u’t e jinaj tu’yok e chor, ab’utz’ana ani u’t, e ajyum pak’ma’r umorojse ani u’t e b’u’r, ch’um, ye’ ixim, tu’yotot, tya’ turi’x tuno’r watar taka u’t e k’ajk yi e ujtz’ub’, yi akay uk’ajti taka e Katata’ twa’ ub’isi taka uk’otorer ukuxta’rir e ikb’en, tya’ k’anix uche e k’ajtsyaj ira ukuchi a’xin tu’yok chor.  
 
O’nix ache’na kochwa’ e’ra , b’ajxan, ak’ejcha u’t e jinaj tu’yok e chor, ab’utz’ana ani u’t, e ajyum pak’ma’r umorojse ani u’t e b’u’r, ch’um, ye’ ixim, tu’yotot, tya’ turi’x tuno’r watar taka u’t e k’ajk yi e ujtz’ub’, yi akay uk’ajti taka e Katata’ twa’ ub’isi taka uk’otorer ukuxta’rir e ikb’en, tya’ k’anix uche e k’ajtsyaj ira ukuchi a’xin tu’yok chor.  
Línea 743: Línea 688:  
Nakpat ajk’un uyokir e ub’syaj xe’ tz’ijb’ab’ir ejmar.
 
Nakpat ajk’un uyokir e ub’syaj xe’ tz’ijb’ab’ir ejmar.
   −
: 1. ¿Kochwa’ ani ache’na e pak’ma’r oni’x?
+
#¿Kochwa’ ani ache’na e pak’ma’r oni’x?
 
+
#¿Kochwa’ akay atakarsanob’ uma’nob’ e winik xe’ k’ani apak’mob’?  
-----
+
#¿Tuk’a akay ani uche b’ajxan e winik tya’ k’ani apak’ma?
+
#¿Tuk’a patna’r akay ani uche uwixka’r e winik xe’ apak’ma?  
: 2. ¿Kochwa’ akay atakarsanob’ uma’nob’ e winik xe’ k’ani apak’mob’?  
+
#¿Toyb’irob’ kanik ak’otob’ apatnob’ e winikob’ yi e ixitak twa’ e ajyum patna’rob’?  
 
+
#¿Akayto’ kanik ache’npa e patna’rob’ kochwa’ ache’na oni’x te pak’ma’rob?
-----
  −
  −
: 3. ¿Tuk’a akay ani uche b’ajxan e winik tya’ k’ani apak’ma?
  −
 
  −
-----
  −
 
  −
: 4. ¿Tuk’a patna’r akay ani uche uwixka’r e winik xe’ apak’ma?  
  −
 
  −
-----
  −
  −
: 5. ¿Toyb’irob’ kanik ak’otob’ apatnob’ e winikob’ yi e ixitak twa’ e ajyum patna’rob’?  
  −
 
  −
-----
  −
  −
: 6. ¿Akayto’ kanik ache’npa e patna’rob’ kochwa’ ache’na oni’x te pak’ma’rob?
  −
 
  −
-----
  −
   
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
 
'''Inpatna nib’ajner:'''  
 
'''Inpatna nib’ajner:'''  
Línea 774: Línea 701:  
Tz’ijb’an ta jun tuk’a tuk’a numuy tama e otot kanseyaj.  
 
Tz’ijb’an ta jun tuk’a tuk’a numuy tama e otot kanseyaj.  
   −
Nakpat irsen e ajkanseyaj.  
+
Nakpat irsen e ajkanseyaj.
    
==Utz’ijb’ana’r uyokir e numerob’ xe’ ucheksu kab’ixirar==
 
==Utz’ijb’ana’r uyokir e numerob’ xe’ ucheksu kab’ixirar==
Línea 789: Línea 716:     
Uk’ab’a’ e tz’ijb’ayaj  
 
Uk’ab’a’ e tz’ijb’ayaj  
 
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
 
Ujorir e k’ab’ob’ e tz’ijb’ayaj  
 
Ujorir e k’ab’ob’ e tz’ijb’ayaj  
    
Uyuxinar e tz’ijb’ayaj.  
 
Uyuxinar e tz’ijb’ayaj.  
 
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' escribiendo.png|right|95px]]
 
Chen inte’ b’ajxan, twa’ e ajkanwa’r ukani a’xin uyokir inb’utz.
 
Chen inte’ b’ajxan, twa’ e ajkanwa’r ukani a’xin uyokir inb’utz.
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]]
   
E ajkanwa’r ukani uyusta e tz’ijb’ayaj xe’ mixu’ taka taka inte’ b’ijnusyaj inb’utz.
 
E ajkanwa’r ukani uyusta e tz’ijb’ayaj xe’ mixu’ taka taka inte’ b’ijnusyaj inb’utz.
   −
  −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' escribiendo.png|right|95px]]
   
'''Inpatna Nib’ajner:'''  
 
'''Inpatna Nib’ajner:'''  
   Línea 824: Línea 748:  
'''Ch’ujkun era, tw a’ ikano.'''
 
'''Ch’ujkun era, tw a’ ikano.'''
 
   
 
   
'''E K’OROCH NUK’''' (Poema )  
+
<center>'''E k’oroch nuk’''' (Poema ) </center>
 
+
<div style="width:50%; margin:1em auto 1em auto">
 +
<div style="width:50%; float:left;">
 
<poem>
 
<poem>
 
E k’orochnuk’ ja’x inte’,  
 
E k’orochnuk’ ja’x inte’,  
Línea 839: Línea 764:  
tama kachinam Ch’orti’.
 
tama kachinam Ch’orti’.
 
</poem>
 
</poem>
 +
</div>
 +
<div style="width:50%: float:right">
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (197).png|center|200px]]
 +
</div>
 +
</div>
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (197).png|center|250px]]
+
<div style="clear:both"></div>
 
+
<center>'''E pajb’irte’''' (poema)</center>
 
+
<div style="width:50%; margin:1em auto 1em auto">
'''E PAJB’IRTE’''' (poema)  
+
<div style="width:50%; float:left;">
 
   
<poem>
 
<poem>
 
Pajrb’irte’ ikpuren atajnir,  
 
Pajrb’irte’ ikpuren atajnir,  
Línea 863: Línea 792:  
Autor: Anónimo
 
Autor: Anónimo
 
</poem>
 
</poem>
 +
</div>
 +
<div style="width:50%: float:right">
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (198).png|center|250px]]
        −
'''E B’UJK SAKSAK''' (POEMA)
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (198).png|center|250px]]
 +
</div>
 +
</div>
    +
<div style="clear:both"></div>
 +
<center>'''E b’ujk saksak''' (POEMA)</center>
 +
<div style="width:50%; margin:1em auto 1em auto">
 +
<div style="width:50%; float:left;">
 
<poem>
 
<poem>
 
E saksak b’ujk ja’x xe’ atujri me’yra  
 
E saksak b’ujk ja’x xe’ atujri me’yra  
Línea 886: Línea 822:  
Autor: Anónimo  
 
Autor: Anónimo  
 
</poem>
 
</poem>
 +
</div>
 +
<div style="width:50%: float:right">
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (199).png|center|190px]]
 +
</div>
 +
</div>
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (199).png|center|220px]]
+
<div style="clear:both"></div>
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
   
'''Inpatna nib’ajner:'''  
 
'''Inpatna nib’ajner:'''  
 
Nakpat xe’ ana’tix uyokir kochwa’ twa’ ache’npa e k’ajtsyaj, chen inte’ ub’an, chen ume’yn twa’ uyajk’u una’tanwa’r inb’utz.  
 
Nakpat xe’ ana’tix uyokir kochwa’ twa’ ache’npa e k’ajtsyaj, chen inte’ ub’an, chen ume’yn twa’ uyajk’u una’tanwa’r inb’utz.  
    
Tya’ k’a’pix ache k’ani twa’ akani twa’ acheksu tu’t apya’rob’.
 
Tya’ k’a’pix ache k’ani twa’ akani twa’ acheksu tu’t apya’rob’.
  −
  −
      
==Utz’ijb’a e chuchu’ ojronerob’ twa’ acheksunpa te junob’==
 
==Utz’ijb’a e chuchu’ ojronerob’ twa’ acheksunpa te junob’==
Línea 917: Línea 854:  
Tya’ k’ani utz’ijb’ob’ inte’ mixu’ jun, uyub’i uchekswob’ tuk’a tuk’a uk’anyob’, uyub’i uk’anpesob’ tama inte’ tz’ijb’ayaj e me’yn uyub’i twa’ uyajk’u uyokir e tz’ijb’ayaj xe’ ache’npa.
 
Tya’ k’ani utz’ijb’ob’ inte’ mixu’ jun, uyub’i uchekswob’ tuk’a tuk’a uk’anyob’, uyub’i uk’anpesob’ tama inte’ tz’ijb’ayaj e me’yn uyub’i twa’ uyajk’u uyokir e tz’ijb’ayaj xe’ ache’npa.
   −
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (200).png|center|250px]]
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (200).png|center|300px]]
    
Ub’in taka e ajkanseyaj twa’ uwira uyokir tuno’r e patna’r xe’ war ache.
 
Ub’in taka e ajkanseyaj twa’ uwira uyokir tuno’r e patna’r xe’ war ache.
    
   
 
   
'''TZ’IJB’AN TAMA AJUN TUNO’R XE’ ACHE AJK’IN TAMA AB’IXIRAR. (diario)'''
+
'''Tz’ijb’an tama ajun tuno’r xe’ ache ajk’in tama ab’ixirar. (diario)'''
 
<poem>  </poem>
 
<poem>  </poem>
   −
{| class="wikitable"
+
{| class="wikitable" style="width:60%; margin: 1em auto 1em auto;"
 
|-
 
|-
 
! PATNA’RIR!! TYA’ NUMUY !! PATANIR !! WINAL !! TUK’A NUMUY
 
! PATNA’RIR!! TYA’ NUMUY !! PATANIR !! WINAL !! TUK’A NUMUY
 
|-
 
|-
 
|  
 
|  
 +
    
||  || ||  ||  
 
||  || ||  ||  
Línea 939: Línea 877:  
|-
 
|-
 
|
 
|
 +
    
  || || || ||  
 
  || || || ||  
 
|-
 
|-
 
|  
 
|  
 +
    
|| || || ||  
 
|| || || ||  
 
|-
 
|-
 +
|
   −
|
      
|| || || ||  
 
|| || || ||  
Línea 961: Línea 901:     
Tama inte’yx ajk’in inwirse e ajkanseyaj.  
 
Tama inte’yx ajk’in inwirse e ajkanseyaj.  
      
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' dibujando.png|right|95px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' dibujando.png|right|95px]]
Línea 973: Línea 912:     
Uyub’i awaru’t inte’ numer tu’t e ajkanwa’rob’.
 
Uyub’i awaru’t inte’ numer tu’t e ajkanwa’rob’.
      
Ub’in takarob’ tuk’a k’ani che e tz’ijb’ayj, oyb’ik taka tuno’r e ajknwa’rob’ jay war utajwyob’ uyokir xe’ war akanse.
 
Ub’in takarob’ tuk’a k’ani che e tz’ijb’ayj, oyb’ik taka tuno’r e ajknwa’rob’ jay war utajwyob’ uyokir xe’ war akanse.
Línea 989: Línea 927:  
Kach’ujki’k e me’yn xe’ achek ta ejmar.
 
Kach’ujki’k e me’yn xe’ achek ta ejmar.
   −
 
+
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (203).png|center|350px]]
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (203).png|center|320px]]
  −
 
      
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
 
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' mujer leyendo.png|right|95px]]
Línea 999: Línea 935:  
*Intz’ijb’a ta nijun xe’ ne’n inb’ijnu.  
 
*Intz’ijb’a ta nijun xe’ ne’n inb’ijnu.  
 
*Tuk’a uyub’i inche twa’ ma’chi asatpa tuno’r xe’ ayan to’r e rum.  
 
*Tuk’a uyub’i inche twa’ ma’chi asatpa tuno’r xe’ ayan to’r e rum.  
*Nakpat inwirse e ajkanseyaj.  
+
*Nakpat inwirse e ajkanseyaj.
    
==Uyusta e me’ynob’ twa’ ucheksu xe’ una’ta==
 
==Uyusta e me’ynob’ twa’ ucheksu xe’ una’ta==
Línea 1045: Línea 981:  
*Inb’ijnu tama inte’x me’ynob’ yi intz’ijb’a ta nijun xe’ ucheksu  
 
*Inb’ijnu tama inte’x me’ynob’ yi intz’ijb’a ta nijun xe’ ucheksu  
 
*Nakpat inwirse nipya’rob’ yi e ajkanseyaj.
 
*Nakpat inwirse nipya’rob’ yi e ajkanseyaj.
 +
 +
[[Categoría:Comunicación y Lenguaje]] [[Categoría:Educación Bilingüe]][[Category:Book:Nuestro_idioma_en_la_escuela_-_ch'orti']]