Cambios

Busca en cnbGuatemala con Google

sin resumen de edición
Línea 780: Línea 780:  
</div>
 
</div>
 
</div>
 
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
 +
 +
'''Wankeb’ li ch’ool aatin naq jun aj wi’ xpoyanamil ut wankeb’ naq wiib’ li xpoyanamil'''
 +
 +
Ch’ool aatin jun aj wi’ xpoyanamil: nayeeman naq jun aj wi’ xpoyanamil xb’aan naq ka’ aj wi’ a’an naru xb’eeresinkil li b’aanuhem, maani chik naru nab’eeresink re, qayehaq wi’ tintz’okaaq ka’aj wi’ laa’in naru tinwa’aq ren aq tkotzq.
 +
 +
{|style="width:80%; font-size:11px"
 +
|-valign="top"
 +
|style="width:33%;"|
 +
Ilok
 +
 +
Wark
 +
 +
K’a’uxlak
 +
|style="width:34%;"|
 +
wa’ak
 +
 +
se’ek
 +
 +
k’otak
 +
|style="width:33%;"|
 +
ch’u’uk
 +
 +
aatinak
 +
 +
ab’ink
 +
|}
 +
 +
Ch’ool aatin wiib’ xpoyanamil: eb’ li ch’ool aatin a’in, a’an naq wan li nab’eeresink re li b’aanuhem ut wan li nak’uluk re. Qilaq:
 +
 +
{|style="width:80%; font-size:11px"
 +
|-valign="top"
 +
|style="width:33%;"|
 +
Xajok
 +
 +
Qalunk
 +
 +
Tz’uub’uk
 +
 +
Atesink
 +
 +
Sak’ok
 +
 +
Letzok
 +
|style="width:34%;"|
 +
ch’iilank
 +
 +
k’alek
 +
 +
tenok
 +
 +
pak’ok
 +
 +
poch’ok
 +
 +
pitz’ok
 +
|style="width:33%;"|
 +
tzolok
 +
 +
awk
 +
 +
te’ok
 +
 +
kemok
 +
 +
b’onok
 +
 +
b’anok
 +
|}
 +
 +
{|style="width:100%;"
 +
|style="border:solid 2px; border-color:#ff1493; background-color:#ffc0cb; border-radius:10px; margin:2% auto 3% auto; width: 85%; padding-left:5px;"| Xk’anjel laj k’utunel
 +
 +
Qilaq li eetalil junjunq ut tqab’eeresi li k’anjel:
 +
 +
*tqatz’iib’a li naxjultika
 +
*tqab’atz’unle sa’ li poyanamil junjunq
 +
*Tqab’atz’unle sa’ li li hoonal junjunq.
 +
*Ut tqatz’iib’a ma jun xpoyanamil malaj wiib’.
 +
| [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' mujer.png|right|110px]]
 +
|}
 +
 +
<gallery widths=150px heights=150px>
 +
Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(86.1).png
 +
Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(86.2).png
 +
Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(86.3).png
 +
</gallery>
 +
 +
==Li junesal ut li naab’alil==
 +
 +
Wankeb’ li aatin nake’oksiman cho’q re xjultikankil li junesal ut li naab’alil.
 +
 +
Qilaq:
 +
 +
<div style="width:50%;">
 +
<div style="width:50%; float:left; font-size:11px;">
 +
'''Junesal:'''
 +
 +
Ixq
 +
 +
Pek
 +
 +
Xul
 +
 +
Kok’al
 +
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right; font-size:11px;">
 +
'''naab’alil'''
 +
 +
eb’ li ixq
 +
 +
eb’ li pek
 +
 +
eb’ li xul
 +
 +
eb’ li kok’al
 +
</div>
 +
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
 +
Naqak’e reetal naq li aatin najultikank re li naab’alil a’an li eb’, naraj xyeeb’al naq yal xtz’aqob’resinkil ru rik’in li aatin junjunq wi’ naqaj xsutq’esinkil sa’ naab’alil, wan sut naq li k’aj aatin eb’ naxik sa’ xraqik li aatin, ab’an aajel ru rilb’al chi rix k’a’ ru yooko chi aatinak ut ma ink’a’ aj wi’ naxjal xyaalalil, jo’: ixqeb’, winqeb’, xuleb’, ut naab’al chik
 +
<div style="font-size:11px;">
 +
xkomon.
 +
 +
K’anjelak:
 +
 +
Qayalaq qaq’e, qanumsihaq sa’ naab’alil li aatin junjunq:
 +
 +
Tzolom
 +
 +
Tz’iib’leb’
 +
 +
Tz’i’
 +
 +
Wa
 +
 +
Tem
 +
 +
Sek’
 +
 +
Ixqa’al
 +
 +
Wankeb’ li aatin nake’ch’olob’an malaj nake’xye xchan ruhil li junjunq chi poyanam, xul, na’ajej malaj k’a’ re ru.
 +
 +
Qilaq:
 +
 +
{|style="width:80%; font-size:11px"
 +
|-valign="top"
 +
|style="width:25%;"|
 +
Saaj
 +
 +
Met’
 +
 +
Ki’
 +
 +
Lab’
 +
 +
Q’eq
 +
|style="width:25%;"|
 +
kach’in
 +
 +
najt roq’
 +
 +
k’a
 +
 +
josq
 +
 +
xep
 +
|style="width:25%;"|
 +
nim
 +
 +
b’aq
 +
 +
chaab’il
 +
 +
q’an
 +
 +
t’inis
 +
|style="width:25%;"|
 +
kaq
 +
 +
saq
 +
 +
se’se’
 +
 +
rax
 +
 +
chele’k
 +
|}
 +
 +
{|style="width:100%;"
 +
|style="border:solid 2px; border-color:#ffff00; background-color:#ffff9a; border-radius:10px; margin:2% auto 3% auto; width: 85%; padding-left:5px;"| Anaqwan qayehaq chan ru nake’ilok malaj xchan ruhil li junjunq chi eetalil.
 +
| [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png|right|110px]]
 +
|}
 +
 +
<gallery widths=150px heights=150px>
 +
Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(88.1).png
 +
Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(88.2).png
 +
Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' p(88.3).png
 +
</gallery>
 +
 +
Wankeb’ aj wi’ li k’aj aatin nake’oksiman cho’q re xtz’aqob’resinkil ru li na’leb’ junjunq.
 +
 +
'''K’aj aatin re patz’ok'''
 +
 +
Qilaq:
 +
 +
<div style="width:50%;">
 +
<div style="width:50%; float:left; font-size:11px;">
 +
Ani
 +
 +
Jo’ q’e
 +
 +
B’ar
 +
 +
K’a’ ut
 +
 +
K’a’ ru
 +
 +
Ma
 +
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right; font-size:11px;">
 +
ani laak’ab’a’
 +
 +
jo’ q’e xat k’ulun
 +
 +
b’ar wan laana’
 +
 +
k’a’ ut naq yookat chi
 +
 +
k’a’ ru naxye laawaam
 +
 +
Ma sa laach’ool
 +
</div>
 +
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
 +
 +
'''K’aj aatin re xq’etb’al li na’leb’ malaj re xyeeb’al naq moko jo’kan ta'''
 +
 +
<div style="width:50%;">
 +
<div style="width:50%; float:left; font-size:11px;">
 +
Ink’a’
 +
 +
Moko
 +
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right; font-size:11px;">
 +
ink’a’ xchal li ixq
 +
 +
moko xk’ulun ta laj k’utunel
 +
</div>
 +
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
 +
 +
'''K’aj aatin cho’q re xsumenkil li na’leb’'''
 +
<div style="width:50%;">
 +
<div style="width:50%; float:left; font-size:11px;">
 +
Heehe’
 +
 +
Yaal
 +
 +
Jo’kan
 +
 +
Ch’olch’o
 +
</div>
 +
<div style="width:50%; float:right; font-size:11px;">
 +
heehe’ wulaj ninxik
 +
 +
yaal tz’aqal naq xinloq’
 +
 +
jo’kan xb’onol li wex.
 +
 +
ch’olch’o linna’leb’ xinye
 +
</div>
 +
</div>
 +
<div style="clear:both"></div>
 +
 +
'''Aatin nake’yehok re chan ru naq wan li poyanam, xul malaj k’a’ re ru'''
 +
<div style="font-size:11px;">
 +
Tolto
 +
 +
Xaqxo
 +
 +
Chunchu
 +
 +
Wiq’wo
 +
 +
Xulxu
 +
 +
Peq’po
 +
</div>
 +
 +
'''Aatin nake’yehok re b’ar wankeb’ li poyanam, k’a’ re ru malaj xul.'''
 +
<div style="font-size:11px;">
 +
Le’
 +
 +
Arin
 +
 +
Aran
 +
 +
Nach’
 +
 +
Najt
 +
 +
Wa’ran
 +
 +
Toj le’
 +
 +
Sa’ we’
 +
</div>
 +
 +
{|style="width:100%;"
 +
|style="border:solid 2px; border-color:#ffff00; background-color:#ffff9a; border-radius:10px; margin:2% auto 3% auto; width: 85%; padding-left:5px;"| Qajalam’uuchiiq li aatin junjunq wankeb’ chaq taqe’q b’ar wi’ nake’xjultika chan ru wan li poyanam.
 +
| [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png|right|110px]]
 +
|}
 +
 +
''''Wankeb’ aj wi’ li aatin tustuukeb’ ru chi tz’aqal reeru ut naxjultika jun xyaalalil'''
 +
 +
*Aanilak yo li ch’ina’al sa’ li tzoleb’aal.
 +
*Tzolok yo li qana’chin sa’ rochoch.
 +
*Kemok yo li ch’ina’ixqa’al sa’ tzoleb’aal.
 +
 +
Li kok’ raqal na’leb’ a’in, wankeb’ xyaalal ut k’uub’k’uukeb’ aj wi’ ru rik’in kok’ raqal aatin.
 +
 +
Qilaq:
 +
Kok’ raqal aatin re k’ab’a’ej
 +
 +
kok’ raqal aatin re ch’ool aatin
 +
 +
Raqal aatin re ch’ool aatin: aanilak yo
 +
 +
Raqal aatin chi rix k’ab’a’ej: li qana’chin.
 +
 +
Naraj xyeeb’al naq li junjunq chi raqal aatin, k’uubk’uukeb’ ru rik’in jun k’aj aatin ut li ch’ool aatin, malaj k’aj aatin rik’in k’a’ba’ej.
 +
 +
Naq nake’xlaq’ab’ rib’ nak’uub’la li raqal na’leb’ wan xyaalal.
 +
 +
[[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' mujer.png|right|110px]]
 +
Qayaab’asihaq li na’leb’ a’in:
 +
B’ar xe’xkana chaq, b’ar xe’koheb’ leekomon, k’a’ ut naq jalanjalanq li b’e xechap, k’a’ ut naq ak rere wi’ li
 +
ch’uut junjunq, ma ink’a’ ta b’i’ jun leexe’, ma ink’a’ ta b’i’ jun leesiyajik.
 +
Eb’ li aatin a’in wankeb’ sa’ li Poopol Hu, ut naxjultika qe naq tento roxloq’inkil li na’leb’ junjunq naxkuuta li
 +
qayu’am, xb’aan naq ink’a’ naru nakoosach sa’ b’e, ink’a’ naru naq naqatz’eqtaana li kanab’anb’il chaq qe,
 +
ink’a’ naru naqakanab’ xb’eeresinkil li qaatinob’aal, aajel b’an xk’eeb’al xkomon ut xkawresinkil qib’ yalaq ta
 +
b’ar.
 +
 +
Laa’o laj q’eqchi’ nim qawankil, nim qaloq’al ut nim qawanjik sa’ li sutam, xb’aan naq chaq’al ru li qayehom
 +
b’aanuhom, chaq’al ru li na’leb’ junjunq kanab’anb’il chaq qe.
 +
 +
Naraj b’i’ xyeeb’al naq tento xkawresinkil li qach’ool ut xk’eeb’al xloq’al li qawanjik yalaq ta b’ar.
 +
{|style="width:100%;"
 +
|style="border:solid 2px; border-color:#ffff00; background-color:#ffff9a; border-radius:10px; margin:2% auto 3% auto; width: 85%; padding-left:5px;"| K’anjel:
 +
 +
*Xsik’b’al li k’ab’a’ej xe’oksiman arin.
 +
*Xsik’b’al li ch’ool aatin xe’oksiman
 +
*Xsik’b’al li k’aj aatin re patz’ok.
 +
*Xsik’b’al li aatin nach’olob’an malaj nayehok xchanruhil
 +
*Xsik’b’al li k’aj aatin re xq’etb’al malaj ink’a’ xsumenkil junaq na’leb’.
 +
| [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Q'eqchi' hombre y mujer.png|right|110px]]
 +
|}
 +
 +
[[Categoría:Comunicación y Lenguaje]] [[Categoría:Educación Bilingüe]]
30 170

ediciones