Cambios

<div style="color:red; border:solid 2px #000; width:60%; margin:2em auto 2em auto;">

<div style="color:red; border:solid 2px #000; width:60%; margin:2em auto 2em auto;">

==Lolonel~Paxti’.==

==Lolonel~Paxti’.==

Diálogos.  

Diálogos.  

Lolonokonh~Paxtinkon.  

Lolonokonh~Paxtinkon.  

 

Ha koti’ tik, te niwan yelk’ochi, lajan yelk’och yet’ juntzanhxo ch’ok~chuk ti’al tz’alnaxi~tzalxi, manh smojok, to tzonh k’ixwi hek kalani; yujto ha tz’ik’an kojtakan el snab’en junokxo ket animahil, ma tas skonib’ej junjun honh.  

Ha koti’ tik, te niwan yelk’ochi, lajan yelk’och yet’ juntzanhxo ch’ok~chuk ti’al tz’alnaxi~tzalxi, manh smojok, to tzonh k’ixwi hek kalani; yujto ha tz’ik’an kojtakan el snab’en junokxo ket animahil, ma tas skonib’ej junjun honh.  

Ha junok mach max yuji sloloni, stak’ tonhej stz’ib’ej em tas na’ chi’ ma snib’ej chi’.

Ha junok mach max yuji sloloni, stak’ tonhej stz’ib’ej em tas na’ chi’ ma snib’ej chi’.

 

Lolonokonh. Ha koti’ tik, te niwan yelk’ochi, lajan yelk’och yet’ juntzanhxo ch’ok ti’al tz’alnaxi, manh smojok to tzonh k’ixwihek kalani; yuj to ha tz’ik’an kojtakan el snab’en junokxo ket animahil, ma tas sknib’ej junjun honh.  

'''Lolonokonh.''' Ha koti’ tik, te niwan yelk’ochi, lajan yelk’och yet’ juntzanhxo ch’ok ti’al tz’alnaxi, manh smojok to tzonh k’ixwihek kalani; yuj to ha tz’ik’an kojtakan el snab’en junokxo ket animahil, ma tas sknib’ej junjun honh.  

Kilek juntzanh ik’ti’, lolonel yalnakkan heb’ winh komam kicham, t’a pekti yib’anh k’inal.  

Kilek juntzanh ik’ti’, lolonel yalnakkan heb’ winh komam kicham, t’a pekti yib’anh k’inal.  

Ixkajnaj wa’el uk’el, ix sb’o’an ixim ix Ixmukane, ix b’ak’chil yoktzilok, yuj b’itz’um tz’akum Tepe yet waj Gukumatz chi’. Xchi t’a yol ch’anh Pop Hu’um.

Ixkajnaj wa’el uk’el, ix sb’o’an ixim ix Ixmukane, ix b’ak’chil yoktzilok, yuj b’itz’um tz’akum Tepe yet waj Gukumatz chi’. Xchi t’a yol ch’anh Pop Hu’um.

 

'''WACH’ YIK SKALLAJ KAB’ JUNOK TAS SKONA’A'''  

'''WACH’ YIK SKALLAJ KAB’ JUNOK TAS SKONA’A'''  

Ta junxo yiknab’il syal kokuyani, ichok jantak sk’a’el winh tzonh kuyani, maxyallaj pax kokomon yamani, yujto ha sk’an winh yik sch’ox winh kila’ tastak skok’ayb’ej; hanhej b’i’an, ta ha juntzanh jantak skok’a’el yik b’aj skomesa’ skosik’a, yik wach’okab’i skak’ixkan b’aj ayek’i, yik skoch’oxo sik’ik’i kaj ta’ yol kopat.

Ta junxo yiknab’il syal kokuyani, ichok jantak sk’a’el winh tzonh kuyani, maxyallaj pax kokomon yamani, yujto ha sk’an winh yik sch’ox winh kila’ tastak skok’ayb’ej; hanhej b’i’an, ta ha juntzanh jantak skok’a’el yik b’aj skomesa’ skosik’a, yik wach’okab’i skak’ixkan b’aj ayek’i, yik skoch’oxo sik’ik’i kaj ta’ yol kopat.

 

'''Nok’ chich yet’ nok’ choj'''  

'''Nok’ chich yet’ nok’ choj'''  

Ha nok’ chich chi’, wan sb’ey ek’ nok’ kaltak te’, yo ixk’och nok’ Choj chi’; haxo nok’ chich chi’ ixpechchaji, xututi sb’at nok’ spechan nok’ Choj chi’; haxo t’a skaltak juntzanh anh anhk’ultak ixsk’ub’ej sb’a nok’, ix’ek’ k’elk’on nok’ Choj chi’, malaj nok’. Ix elta nok’ junixo~jun elxo, ixchapechchajxi nok’, ix yamchaj nok’ chich chi’ ixchichaj b’at nok’; tikni aykan nok’ yune’ , haxo chi’ wal yok’kan nok’ yune’ chi’, haxo nok’ choj chi’ ixb’at ilan elta nok’ yune’ chi’, tikni ha nok’ b’alam ixkot yowal haxo chi’ ixyak’an howal nok’ xchawanhil, haxo nok’ Choj chi’ maj tzak’wanlaj nok’ t’a nok’ tigre, yo ix chamkan nok’ Choj chi’.

Ha nok’ chich chi’, wan sb’ey ek’ nok’ kaltak te’, yo ixk’och nok’ Choj chi’; haxo nok’ chich chi’ ixpechchaji, xututi sb’at nok’ spechan nok’ Choj chi’; haxo t’a skaltak juntzanh anh anhk’ultak ixsk’ub’ej sb’a nok’, ix’ek’ k’elk’on nok’ Choj chi’, malaj nok’. Ix elta nok’ junixo~jun elxo, ixchapechchajxi nok’, ix yamchaj nok’ chich chi’ ixchichaj b’at nok’; tikni aykan nok’ yune’ , haxo chi’ wal yok’kan nok’ yune’ chi’, haxo nok’ choj chi’ ixb’at ilan elta nok’ yune’ chi’, tikni ha nok’ b’alam ixkot yowal haxo chi’ ixyak’an howal nok’ xchawanhil, haxo nok’ Choj chi’ maj tzak’wanlaj nok’ t’a nok’ tigre, yo ix chamkan nok’ Choj chi’.

 

'''Nok’ K’ultakil chej yet’ nok’ b’alam'''

'''Nok’ K’ultakil chej yet’ nok’ b’alam'''

   

   

Wotz’an ek’ nok’ k’ultakil chej chi’, ix yilan elta nok’, wan sk’och kotkotan jun nok’ Telchoj chi’ t’a nok’, yo ixkot hurnaj nok’, wal sjelanil sb’ey nok’ maj yamchajlaj nok’; junxo haxo nok’ ixch’ox elta sb’a, t’a nok’ b’alam, yo ix k’e b’uk’naj nok’ yib’anh nok’ ix chi’an b’at nok’ nok’ ixcham nok’, haxo nok’ yune’ aykani, niwakiltak wal nok’ yune’ chi’ yo ix chichajxi b’at nok’ yuj nok’ B’alam chi’.

Wotz’an ek’ nok’ k’ultakil chej chi’, ix yilan elta nok’, wan sk’och kotkotan jun nok’ Telchoj chi’ t’a nok’, yo ixkot hurnaj nok’, wal sjelanil sb’ey nok’ maj yamchajlaj nok’; junxo haxo nok’ ixch’ox elta sb’a, t’a nok’ b’alam, yo ix k’e b’uk’naj nok’ yib’anh nok’ ix chi’an b’at nok’ nok’ ixcham nok’, haxo nok’ yune’ aykani, niwakiltak wal nok’ yune’ chi’ yo ix chichajxi b’at nok’ yuj nok’ B’alam chi’.

 

'''Nok’ Chich yet’ nok’ Mam K’ultakil chej.'''

'''Nok’ Chich yet’ nok’ Mam K’ultakil chej.'''

   

   

Ha jun nok’ Chich ay ek’ nok’ t’a jun ak’lik, haxo sk’och nok’ mam k’ultak’il chej t’a nok’, te wach’tzin ix’aj jun haxumpil tik ke mam Chich, palta mach ixb’o’ani xchi nok’. Ha winh komam. -hink’ox ne’ik, b’at wak’ nek junok hinwelta t’a chi’.- Ma’ay to olik’kan b’ati xchi hab’ nok’ Chich.- Ma’ay ke. -Junxo, ixta kab’ an xchi hab’ nok’, sb’at hab’ nok’ K’ultakil chej chi yak’ welta,. Wach’ ixin aji xchi hab’ nok’ yawaj hab’ kot nok’ hiiiiii’ wach’ xchi hab’ nok’ Chich. Sk’och chi’ nok’ yalan xik nok’, b’at wak’ junxo hinwelta xchi hab’ nok’. B’atab’- xik nok’ b’i’an, tom w’ach ixin aji. Hiii’ wach’. haxob’ chi’ kalxi’an, kalxi. Xchi nok’, B’at hab’ nhiknaj nok’ chich syam nok’, majxo yamchajlaj nok’, sk’och hab’xi nok’ t’a winh komam. B’o junxo wiko’ xchi hab’ nok’-Olhinb’o’ junxo, ta to b’at hik’ junok tz’umal chan. Hinye an- sb’at hab’ nok’ t’a yich jun k’en k’e’en, haxob’ ta b’alan hab’ ek’ jun chan, sayan hab’ jun ste’ nok’ yet’nhej yipal hab’ wal pajb’il yak’an hab’ nok’, yo sk’eb’alnaj jun chan chi’, xcham hab’i , spatz’an hab’ elta  

Ha jun nok’ Chich ay ek’ nok’ t’a jun ak’lik, haxo sk’och nok’ mam k’ultak’il chej t’a nok’, te wach’tzin ix’aj jun haxumpil tik ke mam Chich, palta mach ixb’o’ani xchi nok’. Ha winh komam. -hink’ox ne’ik, b’at wak’ nek junok hinwelta t’a chi’.- Ma’ay to olik’kan b’ati xchi hab’ nok’ Chich.- Ma’ay ke. -Junxo, ixta kab’ an xchi hab’ nok’, sb’at hab’ nok’ K’ultakil chej chi yak’ welta,. Wach’ ixin aji xchi hab’ nok’ yawaj hab’ kot nok’ hiiiiii’ wach’ xchi hab’ nok’ Chich. Sk’och chi’ nok’ yalan xik nok’, b’at wak’ junxo hinwelta xchi hab’ nok’. B’atab’- xik nok’ b’i’an, tom w’ach ixin aji. Hiii’ wach’. haxob’ chi’ kalxi’an, kalxi. Xchi nok’, B’at hab’ nhiknaj nok’ chich syam nok’, majxo yamchajlaj nok’, sk’och hab’xi nok’ t’a winh komam. B’o junxo wiko’ xchi hab’ nok’-Olhinb’o’ junxo, ta to b’at hik’ junok tz’umal chan. Hinye an- sb’at hab’ nok’ t’a yich jun k’en k’e’en, haxob’ ta b’alan hab’ ek’ jun chan, sayan hab’ jun ste’ nok’ yet’nhej yipal hab’ wal pajb’il yak’an hab’ nok’, yo sk’eb’alnaj jun chan chi’, xcham hab’i , spatz’an hab’ elta  

Ha tikne’ik b’at ik’ junok k’en ch’akab olinb’o’an b’i’an xchi hab’ winh. Hinye  

Ha tikne’ik b’at ik’ junok k’en ch’akab olinb’o’an b’i’an xchi hab’ winh. Hinye  

Olinb’o’ ta to b’at hik’ junokxo tz’umal b’alam xchi hab’ winh Komam chi’.  

Olinb’o’ ta to b’at hik’ junokxo tz’umal b’alam xchi hab’ winh Komam chi’.  

Yem hab’ nok’ t’a nok’ Ponson, topax chanh sb’ey nok’, sk’och hab’xi nok’ t’a nok’ b’uru.- Ke b’uru max hak’ pavor t’ayin , ay jun tz’i’ t’a chi’, b’at hik’koti yo ol emul nok’ hostok, to xchekchaj hinsay nok’ yuj winh komam. -Hinye. Yuj to aywal jun hapavor t’ayin b’at hinjachkan kot jun tz’i’ chi t’a chi’, ol’emul juntzanh hostok chi’, ol’och junok yol hinxub’, olinmot’an kani, olachjawok olapajan och te’ t’ay. Yik’an nok’ b’i’an, ix b’at yak’an nok’ t’a winh komam chi’.

Yem hab’ nok’ t’a nok’ Ponson, topax chanh sb’ey nok’, sk’och hab’xi nok’ t’a nok’ b’uru.- Ke b’uru max hak’ pavor t’ayin , ay jun tz’i’ t’a chi’, b’at hik’koti yo ol emul nok’ hostok, to xchekchaj hinsay nok’ yuj winh komam. -Hinye. Yuj to aywal jun hapavor t’ayin b’at hinjachkan kot jun tz’i’ chi t’a chi’, ol’emul juntzanh hostok chi’, ol’och junok yol hinxub’, olinmot’an kani, olachjawok olapajan och te’ t’ay. Yik’an nok’ b’i’an, ix b’at yak’an nok’ t’a winh komam chi’.

hab’ nok’ sb’at hab’xi nok’, sk’och hab’xi nok’ chon tzun te’ yib’ te’, yik’anxi ek’ k’en ch’akab’ chi’ nok’ t’a jun winh k’atzitzwum chi’. Sk’och hab’xi nok’ t’a winh komam chi’.

hab’ nok’ sb’at hab’xi nok’, sk’och hab’xi nok’ chon tzun te’ yib’ te’, yik’anxi ek’ k’en ch’akab’ chi’ nok’ t’a jun winh k’atzitzwum chi’. Sk’och hab’xi nok’ t’a winh komam chi’.

Haxo yalan winh. Ha’achtik kaw te puch winak hach, sb’at hab’ yub’naj winh t’a nok’ stok’an hab’ chikin nok’ winh, syuman hab’ nok’ winh. Yujchi toktok yajkan xchikin nok’ tikne’ik.

xchi hab’ nok’ sb’at hab’xi nok’, sk’och hab’xi nok’ chon tzun te’ yib’ te’, yik’anxi ek’ k’en ch’akab’ chi’ nok’ t’a jun winh k’atzitzwum chi’. Sk’och hab’xi nok’ t’a winh komam chi’. Haxo yalan winh. Ha’achtik kaw te puch winak hach, sb’at hab’ yub’naj winh t’a nok’ stok’an hab’ chikin nok’ winh, syuman hab’ nok’ winh. Yujchi toktok yajkan xchikin nok’ tikne’ik.

'''Oxwanh heb’ winh unin'''

'''Oxwanh heb’ winh unin'''

   

   

Ay oxwanh heb’ winh unin, haxo yalan ix chichim, b’ajtil b’at kosatkan juntzanh unin tik, malaj swa’el heb’ xchi hab’ ix. Ixik b’at satkan heb’ t’a kaltak te’. Ixb’at hab’ winh icham chi’, ix b’at satankan heb’ winh winh. Sk’och hab’ heb’ winh t’a najat, yik’an b’at ixim sat ixim heb’ winh, iniwal tzonhyutej winh komam tik, xchi hab’ heb’ winh.  

Ay oxwanh heb’ winh unin, haxo yalan ix chichim, b’ajtil b’at kosatkan juntzanh unin tik, malaj swa’el heb’ xchi hab’ ix. Ixik b’at satkan heb’ t’a kaltak te’. Ixb’at hab’ winh icham chi’, ix b’at satankan heb’ winh winh. Sk’och hab’ heb’ winh t’a najat, yik’an b’at ixim sat ixim heb’ winh, iniwal tzonhyutej winh komam tik, xchi hab’ heb’ winh.  

:Tikni, junjunal yak’tan kan k’otojok ixim ixim heb’ winh, haxo chi’ te najat b’at- kan winh smam heb’ winh chi’. Haxo ixim sat ixim chi’ yil heb’ winh yik max satb’at heb’ winh, sjax~sjapax heb’ winh b’i’an.  

:Tikni, junjunal yak’tan kan k’otojok ixim ixim heb’ winh, haxo chi’ te najat b’at- kan winh smam heb’ winh chi’. Haxo ixim sat ixim chi’ yil heb’ winh yik max satb’at heb’ winh, sjax~sjapax heb’ winh b’i’an.  

:Junxo haxo ix chichim chi ixb’at satan kan heb’ winh, haxo smachit heb’ winh yik’a, haxo te te’ st’oskan heb’ winh sb’at heb’ winh yet’ ix, satb’at heb’ winh jun elnhej; sk’e’ hab’ jun winh chon jun te te’ yilan hab’ b’at jun chonhab’ heb’ winh, yawaj heb’ winh, malaj mach stak’wi, sb’at hab’ heb’ winh, sk’och heb’ winh t’a jun chonhab’ sk’anan yet’ul heb’ winh, haxo hab’ yol k’en ika waykan heb’ winh, haxo t’a ak’walil yab’an heb’ winh woch’ol woch’ol xchi hab’ jun kokjolom, k’e’ hab’ chennaj yib’anh sjaj jun winh yoch hab’ lokohax winh yu’uj, tikni skan hab’i, sk’e’ hab’ winh k’ab’ jun te te’. kalxi ta an xchi hab’ winh tzatob’ syumk’e b’a t’a sk’ab’ jun te te’ chi’ majxo yamchaj laj winh yu’uj. Haxo hab’ jun nok’ k’ultakil chej ek’ ik’an t’a winh skolchaj kan winh b’i’an.

:Junxo haxo ix chichim chi ixb’at satan kan heb’ winh, haxo smachit heb’ winh yik’a, haxo te te’ st’oskan heb’ winh sb’at heb’ winh yet’ ix, satb’at heb’ winh jun elnhej; sk’e’ hab’ jun winh chon jun te te’ yilan hab’ b’at jun chonhab’ heb’ winh, yawaj heb’ winh, malaj mach stak’wi, sb’at hab’ heb’ winh, sk’och heb’ winh t’a jun chonhab’ sk’anan yet’ul heb’ winh, haxo hab’ yol k’en ika waykan heb’ winh, haxo t’a ak’walil yab’an heb’ winh woch’ol woch’ol xchi hab’ jun kokjolom, k’e’ hab’ chennaj yib’anh sjaj jun winh yoch hab’ lokohax winh yu’uj, tikni skan hab’i, sk’e’ hab’ winh k’ab’ jun te te’. kalxi ta an xchi hab’ winh tzatob’ syumk’e b’a t’a sk’ab’ jun te te’ chi’ majxo yamchaj laj winh yu’uj. Haxo hab’ jun nok’ k’ultakil chej ek’ ik’an t’a winh skolchaj kan winh b’i’an.

Wach’okab’i, skob’o’ komolanhil, skik’ti’anek tastak, tastak sk’ulej heb’ kok’ab’ kok, ma tastak skok’ulej junjun honh, skolwaj och winh tzonh kuyan ket’ok.

Wach’okab’i, skob’o’ komolanhil, skik’ti’anek tastak, tastak sk’ulej heb’ kok’ab’ kok, ma tastak skok’ulej junjun honh, skolwaj och winh tzonh kuyan ket’ok.

   

   

Chatak wanh tzonh aji, skalanek junok ik’ti’ kojtak, ma junokxo skab’ yalji~yalxi.  

Chatak wanh tzonh aji, skalanek junok ik’ti’ kojtak, ma junokxo skab’ yalji~yalxi.  

Tzak’anb’ej jantak ik’ti’ yojtak winh hamam, ma winh huk’tak, tzal hik’ti’an yab’ heb’ het uninal, t’a yol hakuynub’.  

Tzak’anb’ej jantak ik’ti’ yojtak winh hamam, ma winh huk’tak, tzal hik’ti’an yab’ heb’ het uninal, t’a yol hakuynub’.  

Ha junok mach max yuji sloloni, stak’ tonhej stz’ib’ej em tas sna’ chi’ ma snib’ej chi’.

Ha junok mach max yuji sloloni, stak’ tonhej stz’ib’ej em tas sna’ chi’ ma snib’ej chi’.

'''Numan tz’aj hab’an jantak juntzanh yib’uchaj yiknab’il'''  

'''Numan tz’aj hab’an jantak juntzanh yib’uchaj yiknab’il'''  

Cham skab’ek jantak juntzanh yiknab’il, skokuyani, ma kok’ayb’ej t’a yol kokuynub’. Ma jantak juntzanh wach’ilal, sch’ox winh kok’ayb’umal~kikuymal t’ayonh; jantak icha syal kok’ayb’an t’a yol kokuynub’ tik, icha pax juntzanhxo skok’ayb’ej t’a b’aj ay kopat, ma juntzanh skoyikej t’a komam komun.

Cham skab’ek jantak juntzanh yiknab’il, skokuyani, ma kok’ayb’ej t’a yol kokuynub’. Ma jantak juntzanh wach’ilal, sch’ox winh kok’ayb’umal~kikuymal t’ayonh; jantak icha syal kok’ayb’an t’a yol kokuynub’ tik, icha pax juntzanhxo skok’ayb’ej t’a b’aj ay kopat, ma juntzanh skoyikej t’a komam komun.

'''Kilek jantak juntzanh yiknab’il tik:'''  

'''Kilek jantak juntzanh yiknab’il tik:'''  

Ha jun k’anb’oj k’o’ol, te niwan yelk’ochi, ichok ha yik tzonh k’ewan t’a k’inhiba’lil, yowalil ay kok’anb’oj k’ol t’a winh tzonh kuyani, t’a ket uninal, ma pax t’a anima yoltak b’e, yuj to ha juntik wach’ koch’ox el wach’ b’eyb’al t’a yichan juntzanhxo anima.

Ha jun k’anb’oj k’o’ol, te niwan yelk’ochi, ichok ha yik tzonh k’ewan t’a k’inhiba’lil, yowalil ay kok’anb’oj k’ol t’a winh tzonh kuyani, t’a ket uninal, ma pax t’a anima yoltak b’e, yuj to ha juntik wach’ koch’ox el wach’ b’eyb’al t’a yichan juntzanhxo anima.

 

Wach’okab’ skolwaj och heb’ kuk’tak kanab’, yik syal heb’ kab’i’ tastak juntzanh, sjak’oj k’ab’ yak’ heb’ komam kicham t’a pekti yib’anh k’inal, kolajb’itan jantak juntzanh, syak’ anima tikne’ik.

Wach’okab’ skolwaj och heb’ kuk’tak kanab’, yik syal heb’ kab’i’ tastak juntzanh, sjak’oj k’ab’ yak’ heb’ komam kicham t’a pekti yib’anh k’inal, kolajb’itan jantak juntzanh, syak’ anima tikne’ik.