Línea 148: |
Línea 148: |
| Tara ub’an e Katata’ K’in yi e '''xoyojk’ir''' Katu’ wa’rob’ tama u’t e k’in makb’irob’ umen e ch’ujrje’yrob’. | | Tara ub’an e Katata’ K’in yi e '''xoyojk’ir''' Katu’ wa’rob’ tama u’t e k’in makb’irob’ umen e ch’ujrje’yrob’. |
| | | |
− | [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (136).png|center|320px]]
| + | Tama e onya’n tz’ijb’a’r tu’yejtz’er e “imagen” ira, e “verbo” xe’ cheker tara apejkna u’t “a’ti”, o “bañar” tama e nakpat ojroner. |
| | | |
− | Tama e onya’n tz’ijb’a’r tu’yejtz’er e “imagen” ira, e “verbo” xe’ cheker tara apejkna u’t “a’ti”, o “bañar” tama e nakpat ojroner.
| + | E Ch’ortyob’ chob’ ke’ tya’ cheker e xoyoyoj tu’xoyojk’ir e k’in yi e katu’ ja’x inte’ irseyaj xe’ k’ani ak’axi e jaja’r. |
| | | |
− | E Ch’ortyob’ chob’ ke’ tya’ cheker e xoyoyoj tu’xoyojk’ir e k’in yi e katu’ ja’x inte’ irseyaj xe’ k’ani ak’axi e jaja’r
| |
− | .
| |
| Ayan inyajr tya’ inte’ ajnirom uk’ajtye’n koche’ra: “E Katata’ war a’tesna, K’ani ak’axi e jaja’r.” | | Ayan inyajr tya’ inte’ ajnirom uk’ajtye’n koche’ra: “E Katata’ war a’tesna, K’ani ak’axi e jaja’r.” |
− | | + | [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' p (136).png|right|300px]] |
| Tama e onya’n tz’ijb’a’r xe’ cheker tu’yejtz’er e “imagen” ira nakpat uk’ab’ob’ e k’in yi e katu’ katajwi uk’ab’a’ e Chaahk, '''xoyojk’ir''' (el dios) e jaja’r, xe’ uwirsyo’n ke’ Kochwa’ uyub’i kawira, utwa’chirob’ e Ch’orti’ ukojko’b’to me’yra tama e onya’n k’ub’esyaj ira. | | Tama e onya’n tz’ijb’a’r xe’ cheker tu’yejtz’er e “imagen” ira nakpat uk’ab’ob’ e k’in yi e katu’ katajwi uk’ab’a’ e Chaahk, '''xoyojk’ir''' (el dios) e jaja’r, xe’ uwirsyo’n ke’ Kochwa’ uyub’i kawira, utwa’chirob’ e Ch’orti’ ukojko’b’to me’yra tama e onya’n k’ub’esyaj ira. |
| | | |
Línea 165: |
Línea 163: |
| E onya’n Mayob’ ukojkob’ me’yra una’tanyaj yi inb’utz inb’utz u’t utwa’chirach. E onya’n tata’b’irob’ Mayob’ ira ja’x e unoyob’ e pak’ab’ob’ Ch’ortyob’. | | E onya’n Mayob’ ukojkob’ me’yra una’tanyaj yi inb’utz inb’utz u’t utwa’chirach. E onya’n tata’b’irob’ Mayob’ ira ja’x e unoyob’ e pak’ab’ob’ Ch’ortyob’. |
| | | |
− | “Este es una razón más que la gente Ch’orti’ tiene que ser muy orgullosos del idioma Ch’orti’ y la cultura Ch’orti’ y trabajar con toda fuerza para no sólo conservarlos pero hacerlos abundar”. | + | “Este es una razón más que la gente Ch’orti’ tiene que ser muy orgullosos del idioma Ch’orti’ y la cultura Ch’orti’ y trabajar con toda fuerza para no sólo conservarlos pero hacerlos abundar”.<ref> (Kerry, 2003) </ref> |
− | <ref> (Kerry, 2003) </ref> | |
| | | |
| + | <div style="clear:both"></div> |
| + | '''Inpatna taka niwajkaseyaj :''' |
| [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]] | | [[Archivo:Nuestro idioma en la escuela - Ch'orti' leyendo.png|right|95px]] |
− | '''Inpatna taka niwajkaseyaj :'''
| |
− |
| |
| *Kak’ajti twa’ upejka e k’ajtsaj xe’ turu tichan, nakpat kapejku’t no’n | | *Kak’ajti twa’ upejka e k’ajtsaj xe’ turu tichan, nakpat kapejku’t no’n |
| *Kapejk’ik e ub’syaj xe’ tz’ijb’ab’irob’ ejmar yi kaxab’i’k e arob’ir xe’ kana’ta inb’utz tama e ojroner xe’ kapejki’x, jay ayan tuk’a ma’taka ana’ta kochwa’ twa’ ache ub’in taka awajkanseyaj. | | *Kapejk’ik e ub’syaj xe’ tz’ijb’ab’irob’ ejmar yi kaxab’i’k e arob’ir xe’ kana’ta inb’utz tama e ojroner xe’ kapejki’x, jay ayan tuk’a ma’taka ana’ta kochwa’ twa’ ache ub’in taka awajkanseyaj. |
| | | |
− | ¿Kochwa’ uk’ab’a’ e winik xe’ ucheksu e ojroner ira takaron? | + | *¿Kochwa’ uk’ab’a’ e winik xe’ ucheksu e ojroner ira takaron? |
| | | |
− | <poem>
| + | ::Fermín Luceta |
− | Fermín Luceta | + | ::Kerry M. Hull |
− | Kerry M. Hull | + | ::Juana Pérez |
− | Juana Pérez | |
− | </poem>
| |
| | | |
− | ¿ Tama tuk’a tar tz’ijb’ab’ir una’tanyaj e o’nya’n mayob’? | + | *¿ Tama tuk’a tar tz’ijb’ab’ir una’tanyaj e o’nya’n mayob’? |
| | | |
− | <poem>
| + | ::jun |
− | jun | + | ::ma’tuk’a tar |
− | ma’tuk’a tar | + | ::tun |
− | tun | |
− | </poem>
| |
| | | |
| ¿Tuk’a ojroner uk’anpesob’ e o’nya’n pak’ab’ tara tya’ turo’n? | | ¿Tuk’a ojroner uk’anpesob’ e o’nya’n pak’ab’ tara tya’ turo’n? |
| | | |
− | <poem>
| + | ::xinka |
− | xinka | + | ::yukateko |
− | yukateko | + | ::ch’orti’ |
− | ch’orti’ | |
− | </poem>
| |
| | | |
| ¿ Tya’ e k’in yi e katu’ makb’irob’ umen e ch’ujrje’yrob’ e o’nya’n pak’ab’ chenob’? | | ¿ Tya’ e k’in yi e katu’ makb’irob’ umen e ch’ujrje’yrob’ e o’nya’n pak’ab’ chenob’? |
| | | |
− | <poem>
| + | ::war a’ti |
− | war a’ti | + | ::war awayan |
− | war awayan | + | ::war ak’aywi |
− | war ak’aywi | |
− | </poem>
| |
| | | |
| ==E ajkanwa’r uyajk’u uya’rob’ir e ub’syaj xe’ uk’echi’x noj ub’ijnusyaj== | | ==E ajkanwa’r uyajk’u uya’rob’ir e ub’syaj xe’ uk’echi’x noj ub’ijnusyaj== |