Jun ẍiky tuk’il jun ku’k

De CNB
Ir a la navegación Ir a la búsqueda
Busca en cnbGuatemala con Google

Antología de cuentos II - identificador en mam.jpg
Selecciona la imagen para ver el original en formato PDF.
Tqanil

Chitzan jun maj. Atitaq jun ku’k B’etel tb’i ex jun iky kut tb’i. Najliqe’taq tuj jun ch’uq ch’im, at jun tal tja tuj nim k’ul. Jun q’ij ok noj[1]iky tuk’il ku’k, tej tex b’etil. Ex jyol twa ch’um tuj k’ul tej ttzaj wa’jay ti’j.

Tuj tkab’ maj qit tjaw kanet twitz jun ma’ xo’j. Xi’ tka’yi’n ma’ xo’j iky tuk’il ku’k. B’e’x tzaj k’alelen a’ tuj ttzi tu’n kyxi’ tcho’n. Tzaj b’isb’ajil kyi’j iky ex ku’k. B’e’x i sak’puj te ma’ xo’j. Ntzaj jun kyyol Tza’n ktel qu’n ja’la? –chichitzan- I el qelin tu’ntzan kypon kyja.

Qit tok lipe’ ma’ xo’j kyi’j iky ex ku’k. Nchi jaw ch’in, nchi qelin kykab’il, kyuk’il kyib’. Tuj qonikyin, qit tku’x kyewin kyib’. I ku’x tuj jun jul ja’ tumel at nim ab’j [2]. Atz kxel qewin qib’ tzalu’w chechitzan tal iky tuk’il ku’k. Ntzajku kywatl, qit tpon jun tilb’ilal xjal ttzi jul. Qit kyjaw sak’pej iky ex ku’k.

Qit tjaw yolin aj tilb’ilal xjal, jun xob’tzal, chitzan kye. -Alkyeqe ate’ tzalu?- chi. Qit kyjaw ch’in iky tuk’il ku’k. Ja ja, ja ja, ja, ja, chitzan ma’ tilb’ilal xjal. B’e’x n-ok yab’il wi’ja kyu’na. Mi’ chi jaw ch’ina chitzan. Ok chin kolile kyi’ja, chitzan.

Ntzajtzan kyxim. Ok kub’el xo’j qu’n chichitzan iky tuk’il ku’k. Qit tkub’ tb’inchan tilb’ilal xjal jun ch’ab’ tze’. Kub’ kyb’inchan tuk’il jun ab’j tu’n tjaw tz’aq xo’j. Jitz’ tkyim xo’j tu’n tze’. Ikyju’tzan onin tilb’ilal xjal kyi’j iky ex ku’k. Ikytzan mi’ i xi’ cho’na tu’n xo’j.

Wilfado Onases Díaz Macario
Concepción Tutuapa, San Marcos
Jun ẍiky tuk’il jun ku’k-grande.png
Antología de cuentos - cintillo II.jpg
  1. AAju yol lu ax tz’elpuna: e’ ok yal te kyib’.
  2. Aju yol lu a tz’elpuna piedra toj kyol mos